Heart of a Dog; Laurie Andersons monument voor de liefde

14 februari 2016

Ze ligt op bed bij te komen van haar bevalling wanneer de dokter naar haar toeloopt met een in doeken gewikkeld wezentje: het is haar hond Lolabelle. Verbaasd kijkt ze toe hoe het hele gebeuren op niemand indruk schijnt te maken, neemt het ingepakte dier in haar armen en zegt “I’ll love you forever”. De eerste scene van Laurie Andersons Heart of a Dog begint met een geanimeerde droom die karakteristiek zal blijken voor de opeenvolgende scenes waarin verschillende verhalen overlopen en de grens tussen fictie en realiteit vervaagt. Heart of a Dog zit vol met “stories about stories” waarmee wordt opgemerkt hoe details en soms juist essentiële gebeurtenissen uit het verleden vergeten worden naarmate we ze vaker herinneren.

In de meest recente film van de inmiddels bijna 70 jarige perfomance kunstenaar en muzikant Laurie Anderson weet zij een manier te vinden om verdrietige onderwerpen te beschrijven zonder daarbij een verdrietige toon aan te nemen. Heart of a Dog is een gedachtestroom van verhalen, muziek, foto’s en tekeningen waarin perspectieven worden aangedragen over het in tweeën splijten van gebouwen door Gordon Matta Clark en het verlies van zijn tweelingbroer; over flarden uit haar familie albums en het Tibetaanse dodenboek; gefragmentariseerde beelden die bewakingscamera’s registreren en de gedachtegang van de Deense filosoof Kierkegaard.

“Life can only be undertood backwards, but we have to live it forwards”

Doordat er in de film weinig feitelijkheden of verhaallijn wordt gegeven, wordt er een aanhoudend beroep gedaan op de empathie van de kijker. Een emotie die verschillende keren aan de trouwe hond wordt toegekent. Bijzonder is dat Anderson op deze manier een soort hypnotische concentratie weet op te wekken die je de ene keer humoristisch en dan weer ontroerend kan ervaren zonder daarbij ooit pathetisch te worden.

De film lijkt een lucide monument te zijn waarvan het maken voor Anderson zelf een manier is geweest om de liefde voor haar pas overleden hond Lolabelle te verwerken. Daarbij is de film opgedragen aan haar dierbare man Lou Reed, die niet lang daarop overleed. ”It’s not really about him” benadrukt Anderson in een interview, het gaat eigenlijk niet eens over haarzelf. Met Heart of a Dog geeft Anderson een voorbeeld van hoe verdriet te verwerken is door middel van liefde, of in haar eigen woorden: “The purpose of death is the release of love.”

“To live in the gap, between the moment that is expiring and the one that is arising- and when you close your eyes, what do you see. Nothing. Now open them”