Mannetjes met hoge hoeden en de banaan als filosofisch concept

Met het kijken naar fotomateriaal van de installatie ‘The banana riders’ vallen we een magisch-realistisch verhaal binnen, zo lijkt het, waarin het heel vanzelfsprekend is dat er mannen met hoge hoeden op bananen vliegen met vlaggen in hun hand, waarop namen van chemische middelen staan (cocamide MEA en cetylpyridinium chloride). Ookal is de installatie een stilstaand beeld waarin de suggestie wordt gewekt dat de ‘banana riders’ veel vaart hebben, in de verbeelding razen ze met veel kabaal voorbij. Het beeld roept het gevoel op dat er ergens tegen geprotesteerd wordt en dat er tegelijkertijd een grote grap met je wordt uitgehaald. Het is vreemd hoe deze installatie een overtuigend beeld kan zijn, terwijl het niet zeker is waarvan we overtuigd worden.

Hoewel de banaan in ‘The banana riders’ een groot onderdeel van de installatie was, vormden ze in eerdere werken van Barbier een detail, waarvan het de vraag was of het een onderdeel van het kunstwerk was of dat ze als een ‘trademark’ fungeerden. Barbier liet bijvoorbeeld een bananenschil bungelen op de lijst van zijn schilderij ‘L’usine de vaseline onirique’ en kwakte herhaaldelijk een bananenschil in een hoekje van een van zijn installaties. Zoals bij zijn installatie ‘Paysage Mental’, waarin de bananenschil half opgegeten op de grond lag, recht voor de stoel van een man die zojuist zelfmoord had gepleegd met een jachtgeweer; op de muur achter de dode prijkte een bloederige vlek. De banaan beïnvloedde het beeld sterk, riep veel vragen op en sprak enorm tot de verbeelding. Had de man voordat hij de trekker overhaalde een halve banaan gegeten omdat hij zo van bananen houdt? Lag de schil er nog van een paar dagen geleden, als symbool voor de verloedering van zijn leven? Wilde de man graag met volle maag sterven, omdat hij geloofde dat hij anders niet genoeg energie zou hebben om de hemel te bereiken?

Gilles Barbier- Paysage Mental

In andere werken van Barbier leek de banaan meer in het kunstwerk verwerkt te zitten dan te bungelen op de rand van een schilderij of – nonchalant neergekwakt – in een hoekje van een installatie te liggen. Het begon een dominanter onderdeel te vormen, alsof Barbier duidelijker wist wat hij ermee wilde. Bij Barbiers ‘Heads’ bijvoorbeeld, bestaande uit een serie ‘hoofden’ waarvan één ‘Banana head’ heette: een hoofd waarbij uit de oren, ogen, mond en schedel een banaan stak. Maar ook bij zijn werk met de lange titel ‘In the soup, a cheddar fondue and three nightmares, speech bubbles (tenant & owner), isolated segments (the infinite assassin) and bananas’, een pot gele soep waar her en der stukken banaan te onderscheiden waren.

Gilles Barbier – Banana Head

Het is duidelijk dat de banaan in Barbiers werk een opvallend onderdeel is dat veel betekenis lijkt te hebben en dat dat meer is dan het zijn van een ‘trademark’. In een interview vertelde Barbier dat de banaan voor hem een belangrijk ding is dat te maken heeft met zijn filosofische opvatting over ‘glijden’ (sliding). Hij zei: ‘Sliding is an activity and a way of thinking that makes it possible to skirt contradictions and lubricate differences, not in order to produce closed syntheses, but so as to experience their extremities, the two ends, a space that cannot be broken down.’[1] Ook legde hij uit wat zijn gedachte is achter het plaatsen van een bananenschil tussen, in dit geval, twee objecten:  ‘When I place a banana peel between two objects, I do it because the trajectory from the one to the other is neither a straight line nor a walk, much less a gait, it is a broken line, a ricochet, a complicated dance, a swaying walk or a split, a fall’[2].

[1] http://www.artnews.org/vallois/?exi=18551&Vallois&Gilles_Barbier
[2] http://archives.villa-arson.org/stories/accompagnement/2009BARB_AC_EN.pdf

The banana riders Gilles Barbier

The banana riders – Gilles Barbier.

Detail The banana riders Gilles Barbier

The banana riders Gilles Barbier