Volkskrant Beeldende Kunst Prijs

Giorgio Andreotta Caló (Venetië, 1979)
Genomineerd door Alexander Ramselaar: econoom en privéverzamelaar 
‘De cyclus van leven en dood, natuurlijke krachten, mysterie, schoonheid en vergankelijkheid – het aardse leven gevangen in een installatie.’ Zo omschrijft verzamelaar en scout Alexander Ramselaar het werk van Giorgio Andreotta Caló. Giorgio Andreotta Caló toont het verstrijken van de tijd. Dat de tijd zelf onzichtbaar is, ondervangt hij door samen te spelen met natuurkrachten. Vaak is dat water. Toen hij in 2010 zijn atelier op de Rijksakademie vol liet lopen in een krachtmeting met het waterniveau in onze lage landen, begaf een raam het: de vrijgekomen watermassa veroorzaakte een ravage, bruut herinnerend aan het belang van onze waterkeringen. ‘In zekere zin bouwt Giorgio voort op de Arte Povera’, vindt Ramselaar. ‘Zijn werk bestaat veelal uit eenvoudige en aardse materialen. Maar hij geeft er een geheel eigen invulling aan.’
In de Venetiaanse lagune verzamelde de kunstenaar verrotte en afgedankte meerpalen, die hij afgoot in brons. Door het klotsen van de waterspiegel zijn ze vooral in het midden aangevreten. Ze zijn uitgesleten in de vorm van zandlopers, die van oudsher het vluchtige bestaan symboliseren.

Floris Kaayk (Tiel, 1982)
Genomineerd door Anna van Leeuwen: hoofdredacteur Kunstbeeld 
‘Een bijzonder grote dosis fantasie, gecombineerd met technisch vernuft en schoonheid’ is volgens scout Anna van Leeuwen eigen aan het werk van Floris Kaayk. Op wereldschaal verspreidt Kaayk fictieve documentaires, waarin dromen en utopieën ruim baan krijgen.
In het online project Human Birdwings (2011-2012) stijgt een man op als een vogel, een zelfgebouwde vliegerachtige vleugel op zijn rug. Wat in geen eeuwen iemand is gelukt, voltrekt zich hier voor onze ogen. De filmpjes gingen de hele wereld over. In Nederland werd er driftig over gespeculeerd bij De Wereld Draait Door (maart 2012), waar Kaayk uiteindelijk zichzelf ontmaskerde als alter ego van de zogenaamde uitvinder Jarno Smeets. The Origin of Creatures, uit 2011, werd gekozen als Nederlandse inzending voor de Oscaruitreiking in de categorie beste korte animatiefilm van dat jaar. Deze film speelt zich af in een post-apocalyptisch landschap. De stijl lijkt op die van een computerspel, maar het verhaal herinnert aan de Bijbelse Toren van Babel. Vliegen, bouwen, klimmen: een belangrijke rol in al het werk van Floris Kaayk speelt het verlangen verder te kunnen reiken, voorbij dat wat mogelijk is.

Maartje Korstanje (Goes, 1982)
Genomineerd door Sue-an van der Zijpp: conservator hedendaagse kunst Groninger Museum 
Met hun grillige uitsteeksels en vertakkingen nemen de grote sculpturen van Maartje Korstanje vaak een complete ruimte in beslag. Natuurlijke kleuren zoals bruin en groen overheersen; haar sculpturen zijn organische gestalten. Karkassen, boomstronken of zeewezens kun je erin zien, weggesleept of opgediept uit kelder, bos en oceaan. ‘Het moet net op de grens zitten tussen leven en dood,’ zegt Korstanje er zelf over in een interview uit 2013. Ze zoekt graag het schemergebied op, daar waar schoonheid een gruwelijk randje krijgt en waar de twijfel opspeelt: ’Is het net doodgegaan of komt het juist net tot leven?’
Zo weet Korstanje de kijker naar haar werk toe te lokken, om vervolgens zijn verbeelding aan het werk te zetten. Dat maakt haar sculpturen uitzonderlijk, vindt scout Sue-an van der Zijpp, conservator hedendaagse kunst in het Groninger Museum. Vooral omdat deze beelden tegelijkertijd een uitgebalanceerde, formele kant hebben. Daarin onderzoekt Korstanje klassieke beeldhouwkunstige principes, waarbij compositie, structuur en textuur belangrijk zijn. 

Emmeline de Mooij (Delft, 1978)
Genomineerd door Folkert de Jong, kunstenaar
Emmeline de Mooij roept met haar werk een wereld op van gedachten en gevoelens. Een innerlijke wereld, waarin zichtbaar wordt dat we ons van alles in het hoofd kunnen halen en elkaar en onszelf enorm in de weg kunnen zitten. De Mooij maakt ruimtelijke installaties en performances. Ze schakelt tussen diverse technieken en dimensies. Haar werk vult muren en vloeren. Metersgrote fotoprints nemen bijvoorbeeld een wand in beslag, die door toevoegingen van gips of papier-maché uitgroeit tot een reliëf. Op de vloer ervoor staan intussen mans grote sculpturen, die als theaterstukken een rol kunnen spelen in performances. En even belangrijk als het samengaan van de tweede en derde dimensie, is bij De Mooij het schakelen tussen buiten- en binnenwereld. Terugkerend thema is, in de woorden van haar scout: ‘de vervreemding van onszelf.’

Emma van der Put (Den Bosch, 1988)
Genomineerd door Edwin Jacobs, directeur Centraal Museum
Emma van der Put heeft een oog voor het theatrale, dubbelzinnige en mysterieuze in alledaagse situaties. Zij maakt films zonder scenario of filmset. Ze ensceneert niets, maar observeert met haar camera de omgeving. Dit kan een stadje zijn in de Ardennen, Godinne genaamd, waar ze naar kijkt vanaf een bergtop die 260 meter hoger ligt. De wereld wordt een maquette die tot leven komt. In de film Montmarte (2011) daarentegen kruipt de camera dicht op de huid van de toeristen en Parijzenaren die rondhangen op het plein. We zien bijna hoe de stad zich spiegelt in een oog, in een biologerende mix van portret en karikatuur.
Scout Edwin Jacobs, directeur van het Centraal Museum in Utrecht, is gefascineerd door de bij Van der Put zichtbare visie ‘dat beelden te manipuleren zijn.’ ‘Wat zij overdraagt’, zegt hij, ‘is het gevoel dat je voor de eerste keer naar de wereld kijkt en deze van binnenuit waarneemt. Alsof je niet naar, maar ín het onderwerp kijkt. Je voelt de puls van de maker, niet in het grote gebaar, maar door de concentratie in het kijken. Prachtig!’

Activiteitenprogramma
In het Museumweekend kunt u op zondag 6 april meedoen met rondleidingen door Sacha Bronwasser, jurylid en criticus van de Volkskrant, en Wilma Sütö, conservator van de tentoonstelling. Ook in het laatste weekend, tijdens de Volkskrantdag op zondag 11 mei, is er een programma van rondleidingen, lezingen en een performance. Tot besluit van deze dag wordt de publieksfavoriet bekend gemaakt. De bezoeker wordt uitgenodigd zijn/haar favoriet aan te geven op het daarvoor beschikbare formulier.

Meer inromatie: www.stedelijkmuseumschiedam.nl