In Search of Meaning
In de ruimte bevinden zich vijf levensgrote bronzen figuren, er heerst een voelbare en zichtbare spanning in de rolverdelingen tussen de figuren. De figuren kunnen zich niet verplaatsen, ze hebben namelijk geen benen. Daarnaast heeft kunstenaar Juan Muñoz de beelden blind gemaakt, waardoor het werk Conversation Piece vragen oproept over ons vermogen tot kennis van het bestaan. Conversation Piece vormt het beginpunt van de tentoonstelling In Search of Meaning – Mensbeelden in globaal perspectief, tot 6 april te zien in Museum de Fundatie in Zwolle.
Voorheen werkend als recensent merkt curator Anne Berk eind jaren ’70 een trend waarin kunstenaars, nadat er een lange tijd een smet op leek te liggen, weer meer figuratief durven te werken. De mensfiguur blijkt erg geschikt voor de reflectie van levensvragen die bij kunstenaars opkomen na de breuk met het geloof. Kunstenaars gaan opzoek naar figuratie zonder het maken van een statement, ze zijn zich ervan bewust dat vernieuwing niet per se tot verbetering zal leiden en doen zich niet voor alsof zij de wijsheid in pacht hebben. Vanuit deze onzekerheid gaan kunstenaars op zoektocht naar betekenis. Waarin de voorgaande abstracte kunst uitging van een universele beeldtaal, nemen de figuratief werkende kunstenaars een erg individueel perspectief in, en gebruiken zij vaak hun eigen lichaam als basis. Veel kunstenaars gebruiken een mal van hun lijf en maken dit vervolgens tot een anoniem figuur. De figuren staan hierdoor niet voor personen, maar voor de mens an sich, waardoor de vraag naar het mens-zijn aan de kaak wordt gesteld.
In 2004 maakt Anne Berk de succesvolle tentoonstelling Body talk, te zien in Museum Beelden aan Zee, waarin conceptueel figuratief werk van Nederlandse afkomst te zien was. Vervolgens onderzocht ze deze trend ook op globaal perspectief. In tien jaar tijd trok Berk de hele wereld over, om kunstenaars te spreken over hun visie op figuratieve kunst. Hieruit kwamen intrigerende verhalen over zelfonderzoek, sociale relaties en het fysieke lichaam. Al deze verhalen, van de in totaal 21 verschillende kunstenaars en de werken die hier uit stand zijn gekomen toont Berk in de tentoonstelling In Search of Meaning en het gelijknamige boek.
Het werk van de Spaanse kunstenaar Muñoz start de tentoonstelling met het onderwerp zelfonderzoek, andere kunstenaars die dit onderwerp verwerken in hun werk zijn onder andere Caspar Berger, Kiki Smith, Marc Quinn en Elisabet Stienstra.
Dit beeld hakte Stienstra uit een eikenboomstam, het lijkt in extase te zijn en refereert door de goudkleurige staven, naar de Extase van Theresia van Bernini. Een spannende mix van ideeën over seksualiteit, religie en oerkracht. De houding van het figuur en het materiaal doet denken aan de middeleeuwse vrouwfiguren, de Sheela-na-gigs, te zien in Engeland en Ierland boven de ingang van kerken, symbool voor zowel moedernatuur als lust.
Op de derde verdieping, in de nieuwbouw van het museum, wordt de tentoonstelling vervolgd met het thema Wij en zij, hierin is veel politiek geëngageerd werk te zien en daarnaast werk waarin sociale relaties centraal staan.
Minjun speelt met de boodschap van zijn werk. De beelden lijken misschien zelfportretten en op het eerste gezicht erg vrolijk, maar hebben een zwaar cynische onderlaag. Hij overdrijft het revolutionair realisme, wat Mao gebruikt voor zijn propaganda, waardoor het werk de vraag oproept welk statement hier nog gemaakt wordt. Het beeld doet sterk denken aan het beeld op het Tiananmenplein, gemaakt als monument na de Chinese Culturele Revolutie, maar dan met een leeg spandoek.
De bovenste verdieping, in de koepel van het gebouw worden de onderwerpen Jij en ik en Ik mijn fysieke lichaam behandeld. De beelden zijn erg divers en zwaar qua onderwerp.
Het werk van Shonibare is erg kenmerkend doordat in zijn werk terugkerend de “Dutch Wax” kleding terug is te zien. Wat lange tijd als traditioneel Afrikaans werd gezien blijkt in Nederland te worden gemaakt en geïnspireerd te zijn op Indonesische batiks. Volgens Shonibare is identiteit een constructie. De “Dutch Wax” stof van Vlisco leent zich erg goed voor dit idee, naast de multiculturele achtergrond tonen Afrikaanse vrouwen met de stof waar ze voor staan, de prints vertellen een verhaal.
De Jong stelt ons in dit werk de vraag wie de helden en wie de moordenaars waren in de geschiedenis. Een constructie van schuim die het kwaad in bedwang moet houden met een constructie als het werk van Mondriaan. Een erg gelaagd werk gemaakt onder Job Cohen’s moto “de boel bij elkaar houden”, na de moord op Theo van Gogh in 2004.
Ander aangrijpend werk te zien in de tentoonstelling kwam onder andere van Antony Gormley, Berlinde de Bruyckere en LinTianmiao.
In Search of Meaning – Mensbeelden in globaal perspectief is van 17 januari tot 6 april 2015 te zien in Museum de Fundatie te Zwolle
Bij de expositie verschijnt het gelijknamige boek, uitgegeven door Uitgeverij Waanders & de Kunst.
Voor meer informatie bezoek de website.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl