“Elke fysieke ontmoeting met je werk maakt me stom, woorden en zinnen vervallen tot betekenisloze klanken in vergelijking met jouw geladen beeldtaal. Geheimzinnige extensies zijn het die ons dwingen stil te staan en ons verweesd en ongemakkelijk achterlaten.”
Deze woorden schreef Philippe van Cauteren, artistiek directeur van het S.M.A.K. (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst in Gent), in een brief gericht aan de Vlaamse kunstenares Berlinde de Bruyckere (Gent, 1964). De woorden zijn geschreven naar aanleiding van de tentoonstelling Berlinde de Bruyckere. Sculptures & Drawings. 2000 – 2014 (S.M.A.K, 2014)3 en zijn tevens de openingszinnen van de bijbehorende catalogus.4 Deze catalogus toont het gehele oeuvre van De Bruyckere sinds 1990, zowel haar sculpturen als haar tekeningen. Zoals de woorden van Van Cauteren zo lovend duidelijk maken, zijn de sculpturen van De Bruyckere niet louter objecten. Haar sculpturen brengen bij de toeschouwer een ervaring teweeg. Ze roepen bij de toeschouwer zowel een fysieke als een mentale reactie op. De toeschouwer verliest zijn woorden en wordt gedwongen stil te staan. Het is de ‘beeldtaal’ die De Bruyckere creëert die de bezoeker als het ware passief maakt in relatie tot de sculptuur, of zoals van Cauteren mooi verwoord “ons dwingen stil te staan”. Het is precies deze ervaring in relatie tot De Bruyckere’s beeldtaal die ik in deze scriptie zal onderzoeken. Hoe is het mogelijk dat de sculpturen van De Bruyckere als zo een ervaring worden gezien? Op welke manier benadert en ervaart de toeschouwer haar sculpturen? In het oeuvre van De Bruyckere staat het lichaam centraal. Hoewel dit onderwerp als een rode draad door het oeuvre loopt, is er een duidelijke ontwikkeling waar te nemen in de uitingsvorm hiervan.
