Finals Frank Mohr en Academie Minerva, Groningen

7 augustus 2017

Mijn eerste indruk na een paar minuten rondlopen; op het Frank Mohr zie ik veel installaties, veel werk waarbij het ‘rommelige’ een kwaliteit is, veel werk met nieuwe media en veel samengestelde werken. Bij de finals van Minerva zie ik, als vanouds, veel zelfonderzoek. Ik stel mijn oordeel uit en ga kijken.

Ik spreek met twee studenten van de research master Art History and Art Culture & Media van de RUG (Rijksuniversiteit Groningen). De studenten, Anne-Rosja Haveman en Vanessa van’t Hoogt hebben intensief met het Frank Mohr samengewerkt en tentoonstellingen gemaakt. Als vervolg op de vruchtbare samenwerking schreven ze ook de inhoudelijke teksten in de catalogus. De samenwerking tussen het Frank Mohr en de Universiteit loopt al een aantal jaren. Studiereizen naar o.a. New York werden gezamenlijk gemaakt.

Minerva

Auke Kraak

Auke Kraak laat een mooie installatie zien met sterk geurende planten; kamille en meer. Gedrapeerd op een droogrek, in papieren zakken, staand tegen de muur. Weldadig zonder opdringerig te zijn. De geur nadrukkelijk aanwezig. De kleine tuinkamer helpt mee. Kraak laat zien goed met ruimte om te kunnen gaan en ik realiseer me dat ik veel te weinig op mijn rug in het gras lig, de planten ruik en de wolken voorbij zie gaan. Ik dank Kraak ervoor dat hij me de realiteit heeft laten zien. Beter wordt die niet. Steeds vaker vind ik de verdeling tussen abstract en figuratief ontoereikend. Ik zie een verschil tussen werk gebaseerd op de realiteit en werk gebaseerd op imitatie van de realiteit. Een subtiel en groot onderscheid, als je het hebt over de beleving maar vooral ook het startpunt van het werk. Auke Kraak maakt binnen dit onderscheid werk gebaseerd op de realiteit.

Mylan Hoezen

Dit geldt zeker ook voor de performance van Mylan Hoezen. Island is één van de spannendste werken van de Finals. Drie performers op een podium gaan gekleed in mooie gele (vilten?) pakken. Er is een tweede, kleiner podium waar bezoekers uitgenodigd worden om op plaats te nemen, een instructie voor de performers voor te lezen en de instructie later mee te nemen.

Stand on the platform
Read the following instruction out loud
Keep this paper afterwards

Het hangt of van de performers of van de instructies af hoe lang de zich steeds herhalende vaak meditatieve handelingen duren. Doordat ik ook zelf op het podium kan gaan staan voel ik me meer dan alleen toeschouwer (ook als ik zelf niet op het podium sta). Het is spannend dat zowel de performers als het publiek niet weten hoe het verder zal gaan. De performers geven zich volledig en zonder reserve over aan de uitvoering van de instructies. Ze zoeken eerst hun eigen ritme om daarna steeds meer als één geheel te opereren. Een mechanisme dat ik bij verschillende instructies tegen kwam. Ik had het gevoel dat zowel de performers als ikzelf op hetzelfde moment de ervaring onderzocht en leerde kennen. Ik zag de aandacht en de spanning geen moment verslappen. Ik vond het moeilijk me uit deze betovering los te maken.

Triangle
Make a triangle
Hold each others hands steady
Bend backwards slowly
Close your eyes
Focus on breathin, collectively
Performance ends when triangle is broken

De Klaas Dijkstra Academieprijs 2017 heeft in Mylan Hoezen een terechte winnaar gevonden.

Zelfonderzoekers

Pim Kraan

Pim Kraan zou ik bij de zelfonderzoekers onder kunnen brengen. Pim Kraan, aka Kan Prima studeert af bij scenografie. Als ik in zijn tent op het dak van Minerva rondloop zie ik hem in zijn film De zeven ikke van ik ondergedompeld in Jung’s model van de psyché. Kraan gaat op zoek naar de archetypen in zichzelf, in zijn zelf. Op het dak komt het grote werk niet persé goed tot zijn recht. Het staat er te krap voor een buitenruimte en te gemakkelijk te missen. Voor dit project had hij een dwingender locatie moeten/mogen kiezen. Dwingender om de onontkoombaarheid van zijn werk recht te doen. Onontkoombaarheid wordt bij Kraan gecombineerd met een breed scala aan middelen dat hij al met veel energie heeft ingezet. Ik wil graag verplicht worden zijn werk niet te missen. Van ego naar ik naar allemaal.

Marloes Meiborg

“Ik heb mijn sokken aangehouden tijdens het vrijen” staat op één van de A-4tjes in de enorme berg papier van Marloes Meiborg. De printer spuugt alweer een volgend vel uit. “Ik ben op de wereld gekomen” is de startzin van Meiborg’s project. Daarna gaat het verder;

Ik heb de natuur echt genoemd

Ik heb het verstand onbetrouwbaar genoemd

Ik heb de ontspanning moeilijk genoemd

Ik heb de wijsvinger moraliserend genoemd

Ik heb mijn jeugd veilig genoemd

Ik heb mijn familie dierbaar genoemd

Ik heb het internet verleidend genoemd

Allemaal zinnen die zo aan de verwachting voldoen dat het platitudes worden. Wanneer ik zie dat dit bij alles het geval is draait het zich om en kijk ik of het wel echt zo is. Daarmee is dan het zelfonderzoek opnieuw begonnen. De enorme stapel laat zien dat echt alles aan de eerste verwachting voldoet, zelden is er een verrassing. Dan draait het werk zich om en begin ik het zelf te toetsen en ik besef me dat ik misschien niet naar de normen en waarden van Meiborg zelf gekeken heb. In haar ruimte druppelt nog een kraan en de wasbak stroomt over.

Melissa Downing

Indrukwekkend en toegewijd zijn de diagrammen waarin Melissa Downing haar leven en relaties in kaart brengt. Ze maakt haar Schematic Portraiture om een veilige ruimte te creëren voor open communicatie op individueel niveau en tegelijkertijd om te bevragen hoe goed we de ander kennen, hoe we oordelen en of we open in contact treden met de ander. Aldus schrijft ze helder op haar website (melissadowning.weebly.com). Het werk is het resultaat van langdurig, niet oordelend onderzoek. Het gesprek met de ander is essentieel. Het hele proces is door Downing zorgvuldig onderzocht, gestructureerd en geoptimaliseerd. Downing: “With this I ask you to see us in all our complexity. To give your time. To question the quality of your connections. To live vulnerably and share.”

Van de kunstenaars die zichzelf duidelijk als onderwerp van onderzoek hebben genomen is Dowing uiteindelijk de rijkste, de meest veelzijdige. Wat haar werk nodig heeft is eenzelfde aandacht en tijd die zijzelf nodig heeft gehad om het werk te maken. Het werk is overrompelend in eerlijkheid en een totaal gebrek aan zelfvoldaanheid of waanwijs zijn. Dat het niet schreeuwt om aandacht mag geen minpunt genoemd worden ;-).

Frank Mohr

De twee afdelingen van het Frank Mohr, MADtech en PAINting waren te zien in de A-kerk. Geen gemakkelijke ruimte. Een aantal studenten had het werk aangepast aan de kerk. De samenwerking met de RUG, zoals boven reeds genoemd is vruchtbaar geweest. De studenten van de master zaten dicht op de makers en omgekeerd was het voor de Frank Mohr studenten een uitgelezen kans om het praten over het werk, het geven van een theoretisch kader, verder te ontwikkelen. In beide gevallen erg goed. Voor Haveman en Van’t Hoogt heeft het al geleid tot het organiseren van keukenkast tentoonstellingen. Toen ik ze sprak noemden ze ook i de uit de samenwerking ontstane vriendschappen erg positief. Zo wordt dus een netwerk geboren (met veel plezier en uitwisseling).

Niet schreeuwend om aandacht maar veelzijdig en onderzoekend is het werk van Marieke Opgelder. In haar Toy Embroidery vertaalt ze plastic speelgoed figuurtjes in borduurwerk. Het werk nodigt uit om naar de details in zowel het origineel als de vertaling ervan te kijken. In haar Bird Whistle Relief zijn vogelfluitjes als een herhalend motief vacuüm vormgegeven. Ook hier kleine verschillen in het mechanische proces. Het bedrukte zilverpapiertje van de paashaas wordt opgeblazen, uitvergroot. En bij haar Space in-between sculpture kijkt ze op een abstracte manier naar de werkelijkheid van een afbeelding, de ruimte tussen het beeld van Boccioni, Unieke vormen van continuïteit in de ruimte en een toeschouwer. Voor al deze werken heeft ze plaatsen in de kerk weten te vinden waarmee ze een subtiele relatie met het gebouw aangaat, eentje die het werk helpt en het kijken avontuurlijk (en onnadrukkelijk) maakt.

Marieke Opgelder

Wouter van der Laan streeft naar een ‘expression through a removed and calculated viewpoint’, analytisch en met distantie. Om de hiërarchie in het beeld te bevragen gebruikt hij Photoshop. Het werkt goed voor de schilderijen. Op conceptueel niveau past hij het ook toe op de hele installatie. Hierin is alles opgenomen dat zich in het atelier van Van der Laan bevond. Het geeft hem de vrijheid om alles in verschillende rollen te tonen. Het schilderij als object aan de wand of weggeborgen in het depot. De spuitbussen als kleurenpallet van Photoshop. Het werk wint door het ontbreken van een rangorde aan diepgang en veelvormigheid.

Wouter van der Laan

Halal en Haram, de Haramizer, het Arnolifini portret van Van Eyck, foto’s gevonden op telefoons in een Apple Store, Lawrence Weiner; er is weinig dat Salim Bayri’s aandacht ontsnapt. Hij registreert alles en laat zien wat hijzelf is tegen gekomen. Hij pretendeert niet een algemeen standpunt te vertegenwoordigen. Het persoonlijke maakt juist dat ik makkelijk toegang krijg en mezelf soortgelijke vragen begin te stellen of me in te denken in eenzelfde situatie te zitten. Wat in mijn wereld is vreemd en wat is gewoon. Hoe persoonlijker hoe duidelijker. In zijn digitale werk S-Links komen zijn ervaringen bij elkaar. Het werk is onnadrukkelijk politiek met relativeringsvermogen en humor. Kafkaëske bewegingen en alledaagse observaties.

You will need internetconnection

All the visual content is made by me unless otherwise stated

By the end, make sure you:

Read the 10 essays

Find the essay no. 7

Browse the Gallery

Saw me kissing a burger.

Salim Bayri

Het werk van Kimball Holth deelde ik bij mijn eerste indruk in bij het ‘rommelige’, een kwalificatie die niet het werk onrecht doet. Eerder dit jaar een installatie bij Galerie Van Gelder in Amsterdam te zien. Een banaan krijgt een certificaat mee met aanwijzingen I really like what you are doing!!!!!(babana).

Het rommelige laat is een zorgvuldig gekozen staat van zijn zien, een begintoestand van waaruit alles voort kan komen. In de overtuigende installatie combineert Holth afval met een film over afval dat in de hoek geschoven wordt. Wat abstract en wat figuratief is is moeilijk te bepalen maar doet er niet ook meer toe.

Kimball Holth

Ook doet het er eigenlijk niet toe dat ik aan het werk van de studenten niet kon zien op welke van de twee afdelingen van het Frank Mohr ze zijn afgestudeerd. Bij MADtech wordt er driftig op los geschilderd, bij PAINting gebouwd en gefilmd. En zo moet ’t ook.