Fotografie

Het afgelopen half jaar interviewden Maurits de Bruijn en Lieneke Hulshof voor de podcast Kan niet bestaat niet twintig Nederlandse en Vlaamse kunstenaars over kunstwerken die niet bestaan. Praten over kunstwerken die nooit gemaakt zijn, is praten over ideeën en dromen. De gesprekken gingen daardoor ook over wat dat eigenlijk betekent, slagen en mislukken? In dit essay reflecteert Lieneke Hulshof aan de hand van deze twintig gesprekken op hoe in de ogen van de kunstenaar zelf een succesvolle kunstpraktijk eruitziet en welke onzichtbare mythes, aannames en structuren van het hedendaagse kunstenveld daaraan ten grondslag liggen.

De Estlandse Katja Novitskova onderzoekt het raakvlak tussen natuur en technologie, de ecologische en digitale wereld. Haar tentoonstelling Model Earth in het Fries Museum ontfermt zich over de menselijke drang om de natuurlijke wereld op beeld vast te leggen; dat noemt ze een vorm van expansiedrift, toe-eigening, kolonialisme zelfs. Voor onze reeks De ontmoeting bezocht Roxane Soudagar Model Earth met kunstenaar Tom Bekkers: ‘We zijn allang het punt voorbij dat het een optie is om onze handen van de natuur af te halen, alsof we er geen invloed op hebben.’

Samen met docent Nederlands Martien Bos bezoekt Roxane Soudagar School – verliefd, verveeld, verslapen in het Fotomuseum Den Haag. In deze ‘fotografische reis door 150 jaar onderwijs’ passeert van alles de revue: volgepakte aula’s, talloze rugzakken, broodtrommels, alerte en verveelde leerlingen, de geur van de gymzaal. Er wordt gekletst, geklierd, gedroomd en geleerd. Roxane en Martien raken in gesprek over het sociale aspect van een school, en hoe dat misschien wel het belangrijkste is. ‘School is een van de weinige plekken waar je écht veel verschillende mensen tegenkomt. Tijdens een opleiding en in je volwassen leven kom je al snel in een soort bubbel terecht.’

In de allereerste aflevering van Kunst is Collectief – de voorjaarsreeks van Kunst is Lang – zijn Tessel Brühl, Roos Pollmann, Flavia Faas en Céline Talens van Questions Collective te gast. Als welke lekkernij voelen zij zich op de dag van de opname? In gesprek met Luuk Heezen vertelt Questions Collective over hoe deze vraag en andere werkvormen bijdragen aan het blijven ontwikkelen van hun collectieve samenwerking, wat het belang is van een opperhoofd per project en over de ongekende kracht van ‘emergency eggs’.

In aflevering negentien van Kan niet bestaat niet gaat Lieneke Hulshof in gesprek met Jot Fau over een pornografische film, die Fau tot op heden niet heeft gemaakt. Fau neemt ons mee in haar zoektocht naar het antwoord op de vragen: ‘Wie ben ik? En door wie en wat wordt dit gevormd?’

In aflevering zestien van Kan niet bestaat niet vertelt Zena Van den Block over haar niet-gemaakte kunstwerk: een performance als straatartiest op een druk plein in Antwerpen. Verkleed als toerist zou Van den Block een verstilde pose aannemen op een sokkel en selfies maken van ‘echte’ toeristen wanneer ze geld in het potje werpen. De vergunning is binnen, de typische outfit met beige shorts en gebloemd hemd compleet, de sokkel gemaakt door een bevriende kunstenaar, en de selfiestick aangeschaft. Waarom het Van den Block nog niet gelukt is om de performance uit te voeren vertelt ze in gesprek met Maurits de Bruijn.

‘Sleep, you […] sleep, you.’ Tijdens haar periode in Kunsthuis SYB onderzocht kunstenaar Sanne Kabalt met haar vijf maanden oude dochter de werking van slaapliedjes, die niet zelden een duistere of bezwerende ondertoon kennen. Ze schreef er een poëtisch essay over. ‘Wie moeder wordt kan nauwelijks om een zekere verwevenheid heen, tussen het dagelijkse, het zorgende, en het makerschap. In het onderzoek naar lullabies vervaagt de – toch al flinterdunne – grens tussen moeder en maker die ik in eerste instantie nog poogde te bewaken. Ik weet nu echt niet meer wanneer ik het één ben en wanneer het ander.’

In deze zevende aflevering van Kan niet bestaat niet gaat Hallet in gesprek met Maurits de Bruijn over het erven van een familiearchief, hoe het is om een verkocht kunstwerk los te laten en kunstenaarspraktijk als een fulltime job.

In aflevering XVII van De ontmoeting gaat Alma Mathijsen met kunstenaar Mieke Hessels naar When life gives you lemons, squeeze them out in the eyes of your abuser in het Nederlands Fotomuseum.

In deel XIV van De ontmoeting gaat Thomas van Huut naar de expositie ‘Streetview’ van Bas Losekoot in Museum More, met aangrijpende foto’s van anonieme passanten in de moderne metropool. Op zaal ontmoet hij Monica Stam (56) en haar schoonmoeder Johanna Liese (85). Ze hebben met z’n drieën een gesprek over eenzaamheid in de grote stad. ‘Iedereen lijkt van elkaar weg te willen kijken, dat is toch zo eenzaam.’