Lichaam

Kunstpraktijken die zelfstimulerende expressie omvatten, zijn lange tijd gegroepeerd onder de naam ‘Outsider Art’, een omstreden term die autodidactische kunstenaars en kunstenaars met een handicap letterlijk buiten het middelpunt van het artistieke discours plaatst. Veel van deze praktijken worden gekenmerkt door hun directheid, waarbij het maken gedreven lijkt te worden door een verlangen naar interactie met de wereld. Dat kunst emoties kan overbrengen, snappen we wel, maar hoe zit het met de sensatie van de hand die tegen het papier duwt, met het voelen van een kleur in je buik, met het vasthouden van een camera met flapperende handen? Wat als we kunst benaderen vanuit de lichamelijke bewegingen die ten grondslag liggen aan haar totstandkoming, en onze focus verleggen naar de zintuiglijke ervaring van het maken? En hoe maken we ruimte voor praktijken waarin de lichamelijke stimulatie van het maakproces even belangrijk, of zelfs belangrijker is dan het resulterende werk? 

Middels haar Touch Based Art Rituals en haar kunstprojecten onderzoekt Neoza Goffin hoe psychologische verandering en genezing bij anderen kunnen ontstaan. Linda Selena Boos bezocht het volledig in lila gehulde atelier van Neoza en sprak haar over haar praktijk waarin rituelen, tantra en verwerkingsprocessen samenkomen: ‘Aanraking, ook van vreemden, is iets dat onze lichamen nodig hebben.’

In de allereerste aflevering van Kunst is Collectief – de voorjaarsreeks van Kunst is Lang – zijn Tessel Brühl, Roos Pollmann, Flavia Faas en Céline Talens van Questions Collective te gast. Als welke lekkernij voelen zij zich op de dag van de opname? In gesprek met Luuk Heezen vertelt Questions Collective over hoe deze vraag en andere werkvormen bijdragen aan het blijven ontwikkelen van hun collectieve samenwerking, wat het belang is van een opperhoofd per project en over de ongekende kracht van ‘emergency eggs’.

In aflevering negentien van Kan niet bestaat niet gaat Lieneke Hulshof in gesprek met Jot Fau over een pornografische film, die Fau tot op heden niet heeft gemaakt. Fau neemt ons mee in haar zoektocht naar het antwoord op de vragen: ‘Wie ben ik? En door wie en wat wordt dit gevormd?’

In aflevering achttien van Kan niet bestaat niet gaat Maurits de Bruijn in gesprek met schrijver, kunstenaar en filmmaker Annelein Pompe. Ze neemt ons mee in haar ambigue relatie met de kunstacademie, hoe ze het heeft ervaren om op jonge leeftijd te studeren en het belang van lef voor kunstenaarschap.

Pleun Gremmen tovert in hun videowerken digitale werelden tevoorschijn, met behulp van 3D-animaties. De onderwerpen van dit werk dringen zich op vanuit frustratie. Zo dompelde Pleun zich onder in extreem-rechtse internetfora en bestudeerde onder meer de geradicaliseerde terrorist die in 2019 in Christchurch 51 mensen vermoorde. Ook maakte hen werken over de baarmoeder, waar Pleun in hun eigen leven diens relatie mee bevraagt.

In een serie publicaties en programma’s onderzoeken Mister Motley en ArtEZ Studium Generale samen met studenten, kunstenaars, schrijvers, wetenschappers en denkers de verbanden tussen tijd, arbeid en ecologie. In het openingsessay van de serie gaat Laure van den Hout aan de hand van de natuur als eerste klok in op een tijdsbeleving die gevormd wordt door toenadering en verwijdering. Denk aan de maan en de zon – dichterbij en weer verder weg – aan donker en licht, eb en vloed. Aan de hand van water en de verschillende gedaantes waarin dat zich aandient, laat Van den Hout zien dat je niet kunt afdwingen in welke staat je bent op welk uur, dat productiviteit in de mate waarop wij het gewend zijn waarschijnlijk veel te veel een geforceerde staat is. Dat maakbaarheid en maakbare tijd grenzen kennen.

In aflevering vijftien van Kan niet bestaat niet gaat Lieneke Hulshof in gesprek met Rinke Nijburg over ego, religie en de tegenstrijdigheden die in ieder mens verankerd zijn. Nijburgs niet-gemaakte werk zou een menselijk, eigentijds en universeel religieus moeten zijn: een voorstelling waarin Jezus Maria zou baren. Als Nijburg vervolgens stilstaat bij het idee dat religieus werk in de mode zou raken, schrikt hij en ervaart hij een innerlijk conflict: hij wil Jezus toch eigenlijk liever voor zichzelf houden. Terwijl hij ook voelt dat je hem juist aan iedereen zou moeten willen geven.