De dood als voortdurende staat van verandering – over VIGIL: Death and the Afterlife
Lara Bongard bezocht de tentoonstelling VIGIL: Death and the Afterlife. Ze werd onder andere geraakt door het werk van Folkert de Jong en Simon Chovan. Aan de hand van deze werken reflecteert Lara op de menselijke relatie met de dood en de onderlinge verbondenheid van leven en dood. ‘Misschien moeten we af en toe een metaforische dood omarmen om opnieuw geboren te worden. Als we de dood als een middel tot vernieuwing zien, kunnen we ontdekken dat het de cyclische aard van het leven is die ons voedt.’
Weken in water – over After us en The Outrun
Twee vrouwen, ieder alleen op de wereld. Puck Kroon zag Nora Fingscheidts film The Outrun over een jonge vrouw die kampt met een alcoholverslaving en Davy Pieters’ voorstelling After Us, over het zoeken naar houvast binnen de tijdelijkheid van het bestaan. De hoofdpersonages vinden beide soelaas in het water.
Het onderscheid tussen rondtrekken en geworteld zijn – over het werk van Małgorzata Mirga-Tas
Joost Jungsik Vormeer bezocht in het Bonnefanten This Is Not The End of the Road, een solotentoonstelling met werk van Małgorzata Mirga-Tas, afkomstig uit een Poolse Roma-nederzetting. Op de textielwerken zijn vooral vrouwen te zien, zoals de Nederlandse Roma-activist Lalla Weiss en Alfreda Noncia Markowska, een Poolse Roma-vrouw die tijdens de Tweede Wereldoorlog Joodse en Roma-kinderen redde. Tijdens zijn bezoek vervaagde voor Joost het onderscheid tussen rondtrekken en ergens geworteld zijn.
Meegaan of achterblijven – wat gebeurt er als we kunst bezien door de lens van de psychische gezondheid van diens maker?
Wolter de Boer verkent in dit essay aan de hand recente tentoonstelling Matthew Wong | Vincent Van Gogh: Painting as a Last Resort in het Van Gogh Museum hoe het contextualiseren van hun oeuvre aan de hand van hun mentale gezondheid en hun suïcide de beleving van het werk kleurt. Wolter bevraagt op een verfijnde manier dit soort pogingen om het gesprek over mentale gezondheid open te breken en welke rol taal daarin speelt. ‘Psychische gezondheid is mijn vak – als psycholoog probeer ik dagelijks een ruimte te scheppen waarin mensen kunnen spreken over de narigheid die zich voordoet in hun hoofden, hun relaties, hun levens. Taal is, uiteraard, essentieel in mijn werk – het is eigenlijk het enige instrument dat ik kan inzetten om me een voorstelling van iemands binnenwereld te maken.’
Unfinished obelisk
Unfinished obelisk werpt licht op de praktijk van vertalen. Kunstenaar Jack Eden onderzoekt in een poetische kunstenaarstekst hoe sculptuur een uiting van symboliek kan zijn, en dus een vertaling van relaties en gevoelens. Vertrekpunt is een eeuwenoude obelisk die gemarkeerd is in het graniet, maar nooit helemaal is uitgehouwen, en dus niet tot stand gebracht. Welke vertaalslagen – meetkundig, taalkundig en beeldhouwkundig – zijn nodig om dat waar zij voor staat voort te zetten in Edens eigen idioom?
De zomer is lang: Anna de Vriend
Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden.
Redacteur Maurits de Bruijn zet graag deze aflevering met Anna de Vriend nog eens in de schijnwerpers, waarin ze praat over hoe we als mens dieren tot een product hebben gemaakt, en hoe ze zichzelf probeert los te weken van alle mechanismen die daarbij horen. In het gesprek wordt mooi uitgelegd wat de autobiografische lijn is achter haar werk, en hoe ze vroeger sentimenteel werd genoemd als ze sprak over dierenleed. Veel mensen hebben zich van dat leed losgekoppeld, maar zij verbindt zich met die realiteit.
Hoop en Huiver – met Ingrid van de Linde naar Moving Closer van Inge Meijer in VierVaart
In gezelschap van beeldend kunstenaar Ingrid van de Linde bezoekt teja van hoften in VierVaart de tentoonstelling ‘Moving Closer’ van Inge Meijer. Beide kunstenaars zoeken middels hun werk de verbinding met de natuur. Maar reageren dieren en het landschap wel op deze handreikingen? ‘Zoals de houtskooltekening op de benedenverdieping oneindig voort zou kunnen groeien, de bijenzwerm tot een nieuw volk ontwikkelt en de koeien onaangedaan lijken, benadrukt dit alles de onbelangrijkheid van mensen.’
De Aarde is niet genoeg – over het fluïde karakter van rouw
Yaïr Callender, Isabel Cavenecia en Anna Reutinger cirkelden de afgelopen maand rond de imposante Groningse begraafplaats Esserveld, een residentie op uitnodiging van Het Resort. Alledrie maakten ze werk dat is gericht op rouw, rituelen en op de mensen die op de begraafplaats werken. Maurits de Bruijn schreef, eveneens op uitnodiging van Het Resort, een essay dat losjes op deze werken voortborduurt. ‘Dat is rouw. Proberen het niets een plek te geven, te midden van een vol leven. Als rouw voltooid is dan zou het graf misschien niet meer nodig zijn. Maar dat zullen we nooit weten, want rouw is nooit voltrokken. Daarom is verwerken ook zo’n slecht woord. Afval wordt verwerkt, en ja: rouw verandert van vorm, maar gaat nooit weg.’
KUNST IS LANG: Sanne Kabalt
Deze week is Sanne Kabalt te gast bij Kunst is Lang. Sanne maakt sferische foto’s, die ze vaak vergezeld laat gaan van andere media. In haar boek Waar winter was worden foto’s afgewisseld met dichtregels. In haar werk over slaapliedjes, die soms frustraties of zelfs agressie van de moeder bevatten, was haar eigen stem te horen, en in haar meest recente project over het smeltende ijs van het Noordpoolgebied zien we geschreven gedachten en videobeelden van de klomp ijs die ze liefkozend in haar handen heeft. We proberen erachter te komen waar de unieke kracht van elk van deze media ligt.
De uitwissing van de Palestijnse aanwezigheid, planten en waterbronnen — over het werk van Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat
Vanaf het begin van de audiovisuele reis Là van Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat ontstaat een beklemmende spanning, een unheimlich gevoel. Là volgt de weg door de woestijn in de voetsporen van Chantal Akerman. De tentoonstelling verkent de uitgewiste lagen van de Negev/Naqab woestijn en blikt steeds terug naar Brussel, de stad waar Akerman opgroeide en Brutmann & Efrat momenteel wonen. ‘De tentoonstelling is confronterend. Het zet me aan het denken over mijn beperkte kennis over Israël/Palestina en de voortdurende Nakba, onderwerpen die vaak onderbelicht blijven,’ schrijft Lara Bongard.
Wanneer de geschiedenis een gezicht krijgt – over het Nationale Holocaustmuseum
Onlangs bezocht Lara Nuberg het Nationaal Holocaustmuseum. Het is er druk. Ze stoort zich aan de andere bezoekers en aan de toon van de audiotour. ‘De tekst is te expliciet, vertelt me te duidelijk wat ik zou moeten voelen. Bovendien: Ik weet het antwoord toch?’ Maar de bron van de onvrede die zich aan haar opdringt, zit dieper.
Lachen op een vulkaan – over het werk van Chantal Akerman
‘Het lezen van Mijn moeder lacht doet pijn,’ aldus Lena van Tijen. ‘In lange zinnen zonder interpunctie, waarin het perspectief verspringt tussen eerste en derde persoon, tekent zich een beeld af van een vrouw die een afgrond nadert.’ Lena schrijft over de memoires van Akerman, de tentoonstelling Chantal Akerman. Travelling in Bozar, en over een moeder en dochter die een intens vervlochten leven leiden. ‘Donkere gedachten zijn zwarte gaten, je kunt erin verdwijnen. Dit betekent niet dat de donkerste gedachten ook het meest waarachtig zijn.’
Hoe zou het leven eruitzien als de doden met ons kunnen praten?
In een wereld doordrenkt van communicatie lijkt elke interactie te pulseren als een levende entiteit. Maar wat als communicatie zelf een vorm van leven is? Deze vraag opent de deur naar een diepgaand onderzoek naar de aard van menselijke interactie, de rol van taal en expressie, en de grenzen van identiteit. Benjamin Francis verkent dit concept door een online tentoonstelling samen te stellen voor Mister Motley, gebaseerd op zijn langlopende onderzoek naar het verlangen naar controle over niet-levende objecten en lichamen.
Bloemen voor ons allemaal – over het werk van Agnes Waruguru
In de praktijk van Agnes Waruguru zijn planten zowel uitgangspunt als middelpunt. Het landschap is belangrijk voor haar, niet als een weergave ervan maar om een emotie een thuis te geven. Haar zoektocht om de geest van overledenen een plek te geven ontroert Hanne Hagenaars. ‘Bijna iedereen die een geliefde heeft verloren kent dat dubbele gevoel van de onbegrijpelijke afstand (nooit meer een omhelzing, nooit meer een gesprek) die samenvalt met een onverdraaglijke nabijheid, want degene die de aarde heeft verlaten is meer dan ooit aanwezig.’
KUNST IS LANG: Anna de Vriend
Deze week is Anna de Vriend te gast bij Kunst is Lang. In haar werk belicht zij de machtsstructuren tussen menselijke en niet-menselijke dieren. Zo laat ze in een performance horen hoe de baas van een slachthuis denkt en praat over het vermoorden van kalveren zodat hun huid kan worden verwerkt tot ‘mooie producten’. En met een andere performance probeert ze te achterhalen hoeveel autonomie dieren in dierentuinen hebben.