Essay

De vader van Merel Bem kwam op de fiets ten val. In de ambulance of in het ziekenhuis werd zijn kleding opengeknipt. Even later kreeg hij een hemelsblauwe pyjama aan. In haar essay gaat Merel in op het autobiografische verhaal dat kleding ons kan vertellen. ‘Als je alle kleding die je ooit in je leven hebt gehad, alle babyschoentjes, winterjassen en trouwjurken, bij elkaar zou zoeken, zou je je autobiografie hebben.’  

Hoe ziet ons leven eruit als het volledig is aangepast aan onze omgeving, waar het water onderdeel uitmaakt van onze dagelijkse realiteit en de getijden ruim baan krijgen? Hoe zou ons eten smaken als we het voedselsysteem aanpassen aan de dynamiek van het landschap? Kunstenaarscollectief de Onkruidenier doet onderzoek naar hoe we kunnen leren leven met een landschap dat steeds zouter wordt.

In een serie publicaties en programma’s onderzoeken Mister Motley en ArtEZ Studium Generale samen met studenten, kunstenaars, schrijvers, wetenschappers en denkers de verbanden tussen tijd, arbeid en ecologie. Persis Bekkering schreef in essay dat cirkelt rondom de vraag of kunst überhaupt kan bestaan binnen het kapitalisme. ‘Kunst is geen proces dat efficiënt gemaakt kan worden, waaruit rendement kan worden geslagen. Ik zou zelfs willen zeggen dat het maakproces geen helder begin en geen werkelijk einde kent.’

Ruben Jacobs toog naar Ruigoord om De Oase van Verwondering te beleven, en vroeg zich af of er nog wel ruimte is voor onbevangen verwondering in deze apocalyptische tijden. Hij gaat een verbinding aan met kunstwerken van Four Siblings, Ambassade van de Noordzee en Bryony Dunne. ‘Zonder zintuigelijke waarneming blijft de ecologische crisis abstract en een (hernieuwde) verbinding tot de aarde onmogelijk. We zijn en blijven uiteindelijk, ondanks al onze technologische snufjes, lijfelijke wezens, net als de rest van het dierenrijk.’

In tien hoofdstukjes en elf illustraties reflecteert Sterre Boerkamp op onze relatie tot dieren. Specifieker: haar eigen relatie tot kippen. In de lente besluit ze haar kip Luis haar eieren te laten uitbroeden. Als blijkt dat twee van de drie kuikens haantjes zijn en de onderlinge sfeer er onder te lijden heeft, wendt Sterre zich tot de filosofie en de kunst. Is de natuur een podium geworden, waarop dieren een rol spelen voor ons vermaak? 

In een reeks terreinverkenningen onderzoekt kunstenaar Richtje Reinsma hoe een geluidskunstwerk je een route kan laten afleggen door je lichaam. ‘Behalve opwinding over de bewegingsvrijheid die de geluidswandeling als medium biedt, is er ook een droefgeestiger drijfveer om het lichaam in te willen trekken. Zo lang ik me kan herinneren word ik zo nu en dan overvallen door het vervreemdende gevoel dat ik niet precies weet waar ik me nu precies bevind, in mijzelf.’

Hanne Hagenaars bezoekt in april dit jaar de tentoonstelling Ma Pensée Serielle van Miriam Cahn in Palais de Tokyo. Ze is geraakt door de zachte sferische kleuren van de werken die tegelijkertijd een niet mis te verstane klap weten uit te delen. ‘Doordat Cahn haar personages vaag houdt, het zijn geen portretten, en met een paar minimale verfstreken een intense uitdrukking weet te geven, besef je meteen: dit geweld is geen uitzondering, dit gaat niet over een bepaalde persoon, dit is de mensheid.’

Het cureren van de tentoonstelling Museum Spelen in het M HKA lag in handen van een schoolklas van 22 kinderen van 9 jaar. Natasja Wagendorp bezocht de tentoonstelling. ‘Door hen veel zeggenschap te geven, wordt afgerekend met het hardnekkige idee dat kinderen eerder een obstakel dan een verrijking zijn voor musea.’ Maar deze bijzondere, waardevolle ingreep roept ook vragen op.