Eenzaamheid

Het afgelopen half jaar interviewden Maurits de Bruijn en Lieneke Hulshof voor de podcast Kan niet bestaat niet twintig Nederlandse en Vlaamse kunstenaars over kunstwerken die niet bestaan. Praten over kunstwerken die nooit gemaakt zijn, is praten over ideeën en dromen. De gesprekken gingen daardoor ook over wat dat eigenlijk betekent, slagen en mislukken? In dit essay reflecteert Lieneke Hulshof aan de hand van deze twintig gesprekken op hoe in de ogen van de kunstenaar zelf een succesvolle kunstpraktijk eruitziet en welke onzichtbare mythes, aannames en structuren van het hedendaagse kunstenveld daaraan ten grondslag liggen.

Middels haar Touch Based Art Rituals en haar kunstprojecten onderzoekt Neoza Goffin hoe psychologische verandering en genezing bij anderen kunnen ontstaan. Linda Selena Boos bezocht het volledig in lila gehulde atelier van Neoza en sprak haar over haar praktijk waarin rituelen, tantra en verwerkingsprocessen samenkomen: ‘Aanraking, ook van vreemden, is iets dat onze lichamen nodig hebben.’

In de allereerste aflevering van Kunst is Collectief – de voorjaarsreeks van Kunst is Lang – zijn Tessel Brühl, Roos Pollmann, Flavia Faas en Céline Talens van Questions Collective te gast. Als welke lekkernij voelen zij zich op de dag van de opname? In gesprek met Luuk Heezen vertelt Questions Collective over hoe deze vraag en andere werkvormen bijdragen aan het blijven ontwikkelen van hun collectieve samenwerking, wat het belang is van een opperhoofd per project en over de ongekende kracht van ‘emergency eggs’.

In aflevering zeventien van Kan niet bestaat niet gaat Maurits de Bruijn in gesprek met kunstenaar Ignace Cami over een niet-gemaakte langspeelfilm over de alter ego’s van hem en Ward Zwart: Hans & Gaai. Cami vertelt waarom de film er nooit gekomen is, wat de oorsprong is van de alter ego’s Haas & Gaai, en over schaamteloos durven te falen en het niet perfecte te durven tonen.

‘Sleep, you […] sleep, you.’ Tijdens haar periode in Kunsthuis SYB onderzocht kunstenaar Sanne Kabalt met haar vijf maanden oude dochter de werking van slaapliedjes, die niet zelden een duistere of bezwerende ondertoon kennen. Ze schreef er een poëtisch essay over. ‘Wie moeder wordt kan nauwelijks om een zekere verwevenheid heen, tussen het dagelijkse, het zorgende, en het makerschap. In het onderzoek naar lullabies vervaagt de – toch al flinterdunne – grens tussen moeder en maker die ik in eerste instantie nog poogde te bewaken. Ik weet nu echt niet meer wanneer ik het één ben en wanneer het ander.’

Lesia Topolnyk won de Prix de Rome Architectuur 2022 met haar werk No Innocent Landscape, een project over de MH17-ramp. Maurits de Bruijn zocht Lesia op en sprak met haar over hoe ze als architect zoekt naar mogelijkheden tot transformatie, om zo een collectief genezingsproces tot stand te kunnen brengen. ‘Ik wil het perspectief verschuiven, door de wereld vanuit andere ogen te bekijken. Voorbij het menselijke. Een andere omgang vinden met trauma, dat is een utopische of artistieke vraag.’

Wat vind je als je jezelf hebt gevonden? Juliana Könning schreef een vlammend essay over haar verlangen deel uit te maken van een groep: collectief schrijverschap en meerstemmigheid. ‘Het ‘vinden van jezelf’ is niet mijn queeste. Ik hou van taal, ik hou van schrijven. Toch ben ik niet op zoek naar mezelf, maar naar de ander. Passen, binnen een systeem of groep, was, en is, mijn grote wens.’

In aflevering XVIII van De ontmoeting bezoekt Alma Mathijsen de solotentoonstelling No mud, no lotus van Sanna Martha. Het leidt tot een ontwapenend gesprek met twee bezoekers. Over verval, een geschilderd gebakken ei en niet precies weten waarom je ergens naar wilt blijven kijken.

In aflevering XVII van De ontmoeting gaat Alma Mathijsen met kunstenaar Mieke Hessels naar When life gives you lemons, squeeze them out in the eyes of your abuser in het Nederlands Fotomuseum.

In deel XIV van De ontmoeting gaat Thomas van Huut naar de expositie ‘Streetview’ van Bas Losekoot in Museum More, met aangrijpende foto’s van anonieme passanten in de moderne metropool. Op zaal ontmoet hij Monica Stam (56) en haar schoonmoeder Johanna Liese (85). Ze hebben met z’n drieën een gesprek over eenzaamheid in de grote stad. ‘Iedereen lijkt van elkaar weg te willen kijken, dat is toch zo eenzaam.’