Politiek

Eerder deze maand overleed de Antwerpse pionier Guillaume Bijl (1946 -2025). Aan het begin van zijn loopbaan maakte Bijl vooral transformaties van kunstruimtes. In een beursstand op de Kunstbeurs van Bazel in 1984 installeerde hij een pseudolampenwinkel en begon zijn hyperrealistische spel met de werkelijkheid. Het werk sloeg in als een bom. Hij becommentarieerde daarmee het Belgische staatsbeleid om bestaande kunstruimtes andere functies te geven. Hij reageerde daarop door presentatieruimtes in te richten als reisagentschap of autorijschool, een schietoefenzaal of een vergaderzaal. Vandaag herpubliceren we het interview dat Alex de Vries eerder met hem voerde. 

In het Stedelijk Museum Amsterdam zijn in de tentoonstelling Circulate werken te zien van 21 kunstenaars die het medium fotografie op diverse en vernieuwende manieren inzetten. Jorne Vriens gaat voor Mister Motley de komende maand in gesprek met 3 van deze makers. Vandaag is de beurt aan Robert Glas: ‘Wat ik fijn vind aan de beeldende kunst, is dat je niet bent gebonden aan bestaande formats en andere kaders. Je kunt echt vanaf het begin af aan uitzoeken wat de vorm moet zijn.’

The Not Surprised Collective requested deploying Ahmet Öğüt’s Bakunin’s Barricade from the Stedelijk Museum, in June. They felt compelled to bring the voice of the visual arts to the resistance that other fields were already showing against the ongoing genocide. Purchased in 2020, the work has since been kept in storage, in waiting. But the barricade began to live a life of its own, caught in the crossfire of political discourse. Its sudden relevance sprang from stylistic similarities to student encampment for Palestine constructions from May 2024, and from its conceptual beauty—a barricade designed not only as a symbol but as something deployable, to be used in moments of social transformation, via the contract that accompanied it.

Maurits de Bruijn bezocht in het Zeeuws Museum de slavernijtentoonstelling. Hoewel de vroegmoderne Staten van Zeeland verantwoordelijk zijn voor 45 procent van de totale Nederlandse rol in de deportatie van tot slaaf gemaakten, wordt dit slavernijverleden in de provincie nog nauwelijks erkend. Blijk daarvan geven ook de racistische leuzen op het slavernijmonument Kom van Zeus Hoenderop dat maar kort in de openbare ruimte te zien was. Rekenschap afleggen over ons verleden gaat met ongemak gepaard. Dat maakt ook het werk van Buhlebezwe Siwani zichtbaar: ulwela amaza in ROZENSTRAAT toont zwarte performers die op verschillende locaties in Amsterdam en Middelburg ‘dansen’. ‘Vooral de groepschoreografieën maken indruk, ze representeren al die zwarte lichamen die door witte Nederlanders zo onmenselijk zijn behandeld, ze eisen ruimte op en daarmee erkenning.’

Pieter Paul Pothoven deed onderzoek naar RARA: de Revolutionaire Anti-Racistische Actie. Hij werkte hiervoor nauw samen met de (oud) activisten en verzamelde alle mogelijke informatie in een archief. Daarnaast maakte hij diverse werken over RARA. ‘We werkten aan de parameters van het project. De belangrijkste: RARA moet anoniem blijven. RARA blijft ra-ra. Niets mag terug te voeren zijn op personen.’

‘Geen helden maar mensen zouden verhalen moeten bevolken.’ Erik Wong ging naar aanleiding van de tentoonstelling Unravel in het Stedelijk Museum in Amsterdam in gesprek met kunstenaar LJ Roberts over het werken met textiel. In Zacht verzet onderzoekt hij het verhalende denken en houdt hij een wervelend betoog voor de tussenruimte. ‘Roberts omarmt het ambivalente, het non-binaire en koestert daarmee een tussenruimte. Een ruimte die hen voor zichzelf heeft gemaakt, bevochten heeft en die – zeker in deze gepolariseerde, binaire tijden – verdedigd moet worden.’

‘Principes en overtuigingen zijn mooi, maar weinig waard zolang ze geen stand houden zodra we zelf gevaar lopen’, schrijft Maurits de Bruijn naar aanleiding van het openingswerk If I go further, I will burn van EMIRHAKIN in de expositie Remarkable Meetings with Disgusting Men in W139. Aan de hand van deze tentoonstelling, werk van performanceduo FADAT, Maartje Wortels nieuwe roman Camping en Charli xcx’s Brat onderzoekt Maurits in dit essay nietszeggendheid of uitzichtloosheid als materiaal.

Het zien van Andres Serrano’s film Insurrection, waarin beelden van de bestorming van het Capitool in Washington verwerkt zijn, was voor Hille Engelsma aanleiding om de retoriek en strategie van Keizer Augustus naast die van Trump te leggen. Beiden geven zodanig kleur aan actuele en historische gebeurtenissen, dat ze passen in hun belofte van een terugkeer naar, respectievelijk, de vermeende gloriedagen van de Romeinse Republiek en een ‘Great America’. Dat geidealiseerde beeld is niet alleen gevaarlijk, het is bovendien uitsluitend, racistisch en mensonterend.

Naar aanleiding van haar solotentoonstelling Choreografie in het donker in Kunstenlab, Deventer, ging Maurits de Bruijn in gesprek met Aimée Zito Lema. Over het geheugen, intergenerationeel trauma en levensgrote negatieven.

Into The Great Wide Open en Mister Motley slaan de handen ineen om de kunst die tijdens het festival op Vlieland zal neerstrijken voor een breder publiek te ontsluiten. In de podcast Kunstklanken maak je kennis met de kunstenaars die samen het kunstprogramma van het komende festival vormgeven.

Een gesprek met Mirjam Westen, Tina Farifteh en Maurits de Bruijn over de mogelijkheden die er momenteel liggen om als samenleving met elkaar te praten, via de beeldende kunst, over de genocide in Palestina.