Basketballen in boerka’s – een bezoek aan het Stedelijk museum Schiedam
Schiedam kleurt regenachtig grijs maar dat is de tentoonstelling ‘Modest Fashion’ in het Stedelijk Museum Schiedam allerminst. De vier zalen van de tentoonstelling worden overspoeld met een vloedgolf aan opvallende kleuren, patronen en stoffen. De ‘modest fashion’-industrie heeft in de afgelopen jaren steeds meer weg vrij gemaakt en is ontstaan vanuit de behoefte van vrouwen om zich meer bescheiden te kleden. Maar modest fashion blijkt veel meer dan dat. Hoe ziet die opkomst van dit modeverschijnsel eruit? En welke ruimte kunnen en mogen vrouwen innemen?
Door de benaming ‘modest fashion’ oftewel ‘bescheiden mode’ zal menig mens al snel denken aan religieuze vrouwen die zich kleden in, vaak, wijde gewaden. Maar modest fashion is niet zo eenduidig. De trend wordt ook door niet-religieuze vrouwen gedragen die zich willen onttrekken aan de seksualisering van het vrouwelijke lichaam. Zo vormt de trend ook een reactie op de #MeToo-beweging. Modest fashion is inmiddels een miljardenindustrie en gaat over het maken van je eigen keuzes, het niet langer willen voldoen aan hoe men zich zou moeten gedragen of kleden.
Het niet langer willen voldoen aan hoe men zich zou moeten gedragen of kleden.
De vier zalen van de tentoonstelling zijn gevuld met ontwerpers en hedendaagse kunstenaars van over de hele wereld. Naast deze ontwerpers en kunstenaars hangen er ook foto’s van ‘influencers’ en artiesten als zangeres Anouk aan de muren. Wat ze delen? De vrijheid en creativiteit van keuzes die ze zelf maken. Vrouwen die niet bang zijn zichzelf te uiten. De combinatie van autonome kunstenaars, ontwerpers, influencers en artiesten toont aan dat modest fashion overal speelt en vooral online niet meer weg te denken is. Maar nu treedt de onlinewereld naar buiten in het Stedelijk Museum Schiedam.
Zaal 1 van de tentoonstelling voelt speels en jong. Lange gewaden, jurken, jumpsuits, video’s en foto’s in alle kleuren van de regenboog. Er zijn enkele van de bekendste modest fashion labels te zien uit onder andere Amerika, Marokko, de Emiraten en Nigeria. Zo toont modeketen Bouguessa uit Dubai drie minimalistische zwart-wit ontwerpen die geïnspireerd zijn op kunst, architectuur en wereldculturen. Ze komen vrouwelijk, stoer en modern over en vormen een contrast in vergelijking met de rest van de werken uit zaal 1. Want hoe Bouguessa ingetogen kleuren gebruikt zien we bij de ontwerpen van Lisa Folawiyo uit Nigeria het tegenovergestelde: een samenkomst van kleuren, patronen, glinsters, pailletten en lijnen. Het zijn excentrieke en hippe ontwerpen.
Excentriek en hip zijn ook de Instagramfoto’s van Meryem Slimani die op een tv-scherm in de tentoonstelling worden weergegeven. Slimani is stylist en styled haar moeder in de meest hippe outfits. Van Nike petten tot cat-eye brillen en van felgekleurde broekpakken tot fannypacks. De foto’s geven je een beeld dat afwijkt van het stereotype beeld van de moslima. Met als boodschap? Vrouwen kunnen prima zelf beslissen hoe en wat ze dragen.
Vrouwen kunnen prima zelf beslissen hoe en wat ze dragen.
Naast de hedendaagse werken duikt de tentoonstelling ook in een stukje geschiedenis van bedekkende kledij. Zo zijn er 17de-eeuwse prenten te zien van vrouwen die huiken dragen, een vrouwenmantel, en liggen er drie Vogue tijdschriften uit de jaren zestig waarop modellen te zien zijn die hoofddoeken dragen. Deze zaal combineert de geschiedenis met de hedendaagse modest fashion trend.
En hier blijft het niet bij. De ruimtes boven staan wederom vol met kleurrijke creaties. Van de vrouwelijke broekpak ontwerpen van Erik Frenken tot de VN toespraak van Emma Watson over genderongelijkheid en de muziekvideo ‘Wrap My Hijab’ van Mona Haydar. Daarnaast laat deze zaal ook vooral zien dat er genoeg vrouwen zijn die niet de vrijheid krijgen om eigen keuzes te maken en vastzitten aan opgelegde regels. Er zijn landen waar wetgeving de keuzevrijheid beperkt. Zoals de compilatievideo van dansende en zingende vrouwen in Iran laat zien. Dit dansen en zingen is in Iran voor vrouwen verboden en bij overtreding wordt men opgepakt.
Ook de Iraanse fotograaf Newsha Tavakolian maakt zichzelf kwetsbaar door vrouwen te fotograferen. Op haar fotoserie Listen is telkens een vrouw te zien in zwarte sobere kleding, de kleding die gangbaar en geaccepteerd wordt in Iran. Ze staren diep in de cameralens terwijl zich er telkens een nieuw vervreemdend object in de foto’s bevindt. Dan zijn het knalrode bokshandschoenen of staat de vrouw met een doorzichtige kubus op haar hoofd. Het project focust zich op de zangeressen die vanwege islamitische regelgeving niet mogen optreden of eigen cd’s mogen opnemen.
Ook in Nederland mag niet iedere vrouw beslissen hoe zij over straat gaat. Sinds augustus is het boerkaverbod van kracht gegaan. Daarnaast moeten we niet vergeten dat het ideaalbeeld van een slanke, knappe vrouw ons in zijn macht heeft, dan wel bewust of onbewust. Veel vrouwen ervaren weliswaar de vrijheid om zelf te kunnen beslissen maar maken zich druk of anderen hen wel leuk, knap, slank en/of hip genoeg vinden. Ook door sociale media voelen vrouwen druk om er op een bepaalde manier uit te zien. Het lijkt altijd te veel of te weinig, en nooit goed. Maar er is geen goed of fout. De keuze om je te bedekken is net zo legitiem als de keuze weinig verhullende kleding te dragen. Hoe ik er vandaag bij loop in een wijde broek en een grote trui geeft mij net zoveel waarde als mijn besluit morgen onthullende kleding te dragen.
De keuze om je te bedekken is net zo legitiem als de keuze weinig verhullende kleding te dragen.
Na mijn bezoek aan de tentoonstelling blijkt modest fashion over meer te gaan dan alleen wijde gewaden. Het draait vooral om het zélf beslissen en het zélf kiezen hoe we erbij lopen. Daar heeft geen vooroordeel, verwachting, wetgeving of ideaalbeeld iets over te zeggen.
De tentoonstelling Modest Fashion is nog tot 9 februari 2020 te zien in het Stedelijk Museum Schiedam.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl