De macht van de muze

Met haar vrouwelijk schoon fascineert en houdt ze de mannelijke kunstenaar bezig, ze heeft hem in zijn greep. De kunstenaar is in zekere zin tot haar veroordeeld en is afhankelijk van haar invloed binnen zijn proces. Ze is de aanzet tot het werk wat door de maker wordt gecreëerd.

‘’Nobody will give you freedom, you have tot take it.’’ – Meret Oppenheim.

Een beroemde quote van de zogenoemde ‘muze van de surrealisten’. Meret Oppenhei, geboren in de buurt van Basel in 1913, groeit op in een creatieve familie. In 1923 verhuist ze op 18-jarige leeftijd naar Parijs. Ze betrekt een woonruimte in Montparnasse en studeert aan de Académie de la Grande Chaumière. In dit beroemde arrondissement weet ze via de lokaal goedbezochte cafe’s in contact te komen met Giacometti, Max Ernst en vele andere figuren die toen bepalend waren voor het surrealisme. Ze wordt muze en model voor de fotograaf Man Ray en begint steeds meer een onderdeel te worden van de groep. In 1933 wordt ze door Arp en Giacometti gevraagd mee te exposeren in de expositie Salon des Indépendants.

Aan het einde van de 19e eeuw was er sprake van de zogenaamde ‘New Woman’. Een feministische term voor de ‘nieuwe vrouwen’(voornamelijk populair geworden door de Brits-Amerikaanse schrijven Henry James), die stond voor onderwezen carrièrevrouwen die een actieve rol in de samenleving innamen en meer rechten hadden. Deze nieuwe positie van vrijheid voor de vrouw veranderde veel, aangezien ze steeds minder afhankelijk werd van de man, familie en sociale instituten.

Vooral als we kijken naar het werk dat ontstaan is vanuit de samenwerking tussen Man Ray en Oppenheim zien we veel terug van de typerende vernieuwende positie van de vrouw. Ze poseert bij een drukpers, naakt maar zelfverzekerd. Ze is op haar gemak en heeft vrede met naakt zijn. ‘’Nobody will give you freedom, you have to take it’’: een van haar bekendste uitspraken, die de vrijgevochten houding waarin vrouwen er zelf wel voor zouden zorgen dat ze hun leven naar wens konden inrichten, van deze tijd illustreert.

De manier waarop we kijken naar de man/vrouw-verdeling tegenwoordig, zowel in het dagelijks leven als in de kunst is een vraagstuk waar ik mij mee bezighoud. Er wordt gesproken over hoe de vrouw onderdrukt wordt door de man en niet van dezelfde rechten en privileges mag genieten. Binnen dit onderzoek wil ik proberen om een ander licht te laten schijnen op de rolverdeling tussen man en vrouw en de positie van de vrouw in de kunst, zowel maker als muze. 

https://www.mistermotley.nl/sites/default/files/storage/media/SCRIPTIE_J…

Website Facebookpage Juliette Thissen