Een ondergaande zon – ter nagedachtenis aan het werk van Rabi Koria (1988 – 2022)

In het Kunst is Lang interview van 6 oktober 2021 vertelt Rabi Koria over zijn recente werk. In deze tegeltableaus zijn veel horizonnen te zien. Zoals in het werk Dawn uit 2021. De ondergaande zon geeft nog een laatste gloed en zakt weg achter een rijtje kale bomen. De rest van de schildering bestaat uit abstracte verfstreken en een dieprode horizontale lijn. Je ziet dat veel tegels beschilderd zijn met een grove streek. Rabi schilderde graag met een kwast die te groot was voor de desbetreffende tegel, zodat de verfstreek over de rand heen komt. Als een bad waar net te veel water in zit.

Hij legt in het gesprek met Luuk Heezen uit dat hij vóór het maken van deze zonschilderingen in een situatie zat waarin hij weinig kon, hij lag dagenlang op bed wegens de kanker in zijn lijf en keek dan maar uit het raam. Daar zag hij steeds diezelfde zon ondergaan, maar toch altijd anders. Door zijn beperkte bewegingsvrijheid in die tijd, werd hij gedwongen naar een van de meest basale onderdelen van onze wereld te kijken. Iedere dag uit hetzelfde raam kijken, leerde hem nog beter zien.

Het raam van Rabi doet denken aan het raam van Jo Eyck. In 1943 kreeg de Limburgse 14-jarige Jo de besmettelijke ziekte tuberculose (TBC). Negen maanden lang leefde hij in afzondering in zijn ouderlijk huis te Heerlen. Hij kreeg een kleine kamer op de begane grond waar zijn moeder op afstand eten kwam brengen, verder sprak of zag hij al die maanden niemand. Gelukkig had de kamer een raam, zijn enige contact met de buitenwereld.
In 2020, op 91-jarige leeftijd, blikt hij in een opname van de Limburgse omroep terug op die tijd: “Via dat raam heb ik leren kijken. Dat was mijn wereld, mijn scope waarin alles gebeurde. Daarin gebeurde eigenlijk heel veel.” In zijn latere leven zou hij samen met zijn vrouw Marlies kunstverzamelaar worden. Hun moderne en hedendaagse kunstverzameling vormde de basis voor het huidige museum Kasteel Wijlre in Limburg. Eyck heeft altijd gesteld dat zijn kijk op kunst ontstaan is in isolatie, op die kamer in zijn ouderlijk huis.

Tijdens de opnames van de aflevering was Rabi al erg ziek. Hij plande het gesprek tussen twee kuren in. Toch liet hij de redactie van Mister Motley weten dat hij hoe dan ook graag wilde komen. Hij vond het fijn dat er interesse was in zijn werk en wilde er graag over spreken. Misschien juist wel om niet alleen maar ziek te zijn, maar om ook nog dat andere te hebben. Over die wereld van de verbeelding die hem zo paste en waar hij zo thuis in was.
Op 22 oktober 2022 overleed Rabi op 34-jarige leeftijd. Er is die dag een ontzettende getalenteerde kunstenaar en een bijzonder, getalenteerd mens heengegaan.
We worden dagelijks overspoeld door beelden, we rennen van plek naar plek en lijken nooit genoeg te hebben. Misschien is het mooi om af en toe stil te staan bij dat raam van Rabi. Bij de wijze waarop hij in staat bleek om via die kleine, bescheiden opening de hele wereld bloot te leggen.