A MAN, A VILLAGE, A MUSEUM
In een klein, onordelijk vertrek wordt een foto van Mao Zedong in een prachtig foute sierlijst door twee man sterk van de muur getild. Het typerende signatuur van China wordt vervangen door een kleurrijk exemplaar van Andy Warhol. Gelijktijdig slaat een klein meisje in Hello Kitty shirt haar handen ten hemel en roept; ‘lang leve Mao, lang leve China, onze almachtige staat’.
Geheel Qiuzhuang staat op zijn kop. Een jaar lang wordt het dorp geterroriseerd door een oud bekende en de moderne kunst die hij met zich meebrengt. Kunstenaar Li Mu, wiens leven ooit werd gewekt in het nog enigszins traditionele Chinese dorp, wil zijn plus minus 1000 buurmannen en buurvrouwen voor eens en voor altijd kennis laten maken met zijn beroep en de moderne kunst uit West-Europa en de VS. De kunstenaar is vastberaden een tentoonstelling te maken met werken uit de collectie van het Van Abbemuseum in zijn geboortedorp. Zijn plan blijkt onmogelijk. 8 werken van grote kunstenaars 7500 kilometer laten overvliegen naar een dorp waar de temperaturen zomers kunnen oplopen tot 35 graden en het in de winter kan vriezen tot -15; het is waanzin. In Qiuzhuang is geen adequate ruimte voor de kunst.
Uit twee grote witte speakers galmen Aziatische deuntjes vol pentatonische toonladders, alsof ik in de wachtruimte van een afhaalchinees ben beland, maar ik blijk me toch echt in de museale omgeving van het Van Abbe te bevinden. Geen glitters, schappen vol gelukskatten waarvan de linkerarm hypnotiserend heen en weer beweegt of bonte kalenders vol gouden draken maar; een simpele witte rechthoekige ruimte waarvan onze fantasie niet op hol zal slaan is wat mijn zicht betreft.
Vanaf een bankje midden in de zaal tuur ik naar een scherm waarop drie oudere Chinese mannen zittend op een rij aan een houten tafel geprojecteerd worden. Met starre, onbegrijpende blik kijkt het drietal afwachtend naar een stel jongere mannen die met schets in de hand, de installatie Untitled (Wall Structure) van Sol LeWitt in elkaar aan het timmeren zijn alsof het een Ikea bouwpakket betreft. De oudere mannen zijn uiterst geboeid, het is of ze een soap bekijken waarvan de titel hen onbekend is. Omdat het onmogelijk blijkt te zijn om de topstukken uit het van Abbe naar Qiuzhuang te vervoeren, vatte Li Mu het plan de kunstwerken ter plekke te reproduceren. Nu krijgt de ‘namaak kunst’ een podium op verschillende plekken in het dorp.
In een kleine dorpssupermarkt zit een trotse winkelier op een witte plastic tuinstoel achter zijn toonbank. Een meter achter hem is het bekende beeld van Marina Abramovic en Ulay, wiens haren in elkaar gevlochten zijn en zo elkaar stevig verbinden, te zien. Het blijkt dat niet alleen de drie oudere mannen maar vrijwel alle dorpbewoners die in de video-installatie van Li Mu in beeld worden gebracht, moeite hebben met de moderne kunst die hun vertrouwde omgeving in rep en roer brengt. Ondertiteling vertaalt de Chinese uitspraken van de man. ‘Ik kan het beeld net zo goed uit zetten, het veranderd toch niet. Ik kan er niet meer naar kijken.’ Onbegrip en een licht beledigd gevoel voert de boventoon in de reacties die Li Mu van de buurtbewoners vastlegt op film.
Op het scherm rechts hiervan strompelt een mannetje met kromme rug op tergend tempo langs met zijn os en wagen. Op de muur van een vervallen schuur achter hem hangt een gigantische lichtinstallatie van John Kormeling. Het hevig flikkerende en opvallend gekleurde licht lijkt het verrimpelde mannetje niet meer op te vallen. De seizoenen volgen elkaar op en geleidelijk blijkt de moderne kunst totaal geïndoctrineerd in het bestaan van Qiuzhuang. Men kijkt niet meer op of om, de kunst hóórt en de kunst blijft hier. In de installatie die Li Mu in het Van Abbemuseum heeft gerealiseerd is op ontroerende wijze te zien hoe de moderne kunst in een behouden Chinese dorp steeds meer eigen wordt. Afwisselend met beelden van Chinese tradities en altaren in de huizen van de dorpbewoners en bovenal het alledaagse leven, krijgt de moderne kunst in deze omgeving vanuit westerse ogen een totaal andere betekenis. Het is alsof de geschiedenis voorbij raast. Na jaren gevlucht te zijn, keert Li Mu terug naar het dorp waar zijn moeder nog dagelijks wierrook opsteekt en bid voor de toekomst van haar kunst makende zoon waar zij niets van begrijpt.
Bekijk de beelden van het Qiuzhuang project van Li Mu in zijn videoinstallatie tijdens de tentoonstelling A MAN, A VILLAGE, A MUSEUM in het Van Abbemuseum tot en met 10 januari 2016.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl