Als niemand aan je vraagt iets te maken — Jonge kunst op ART Rotterdam 2020
Gisterenavond is Art Rotterdam geopend, de grootste hedendaagse kunstbeurs van Nederland. Mister Motley bekeek uitgebreid het werk van 66 jonge kunstenaars in de sectie ‘Prospects & Concepts’. Dit zijn kunstenaars die allemaal het afgelopen jaar (2018/2019) een Werkbijdrage Jong Talent hebben ontvangen van het Mondriaan fonds. Daar heb je pas recht op als je tenminste één jaar bent afgestudeerd van een kunstacademie. Dit gedeelte van de beurs is interessant omdat het een plek is voor experiment, waar de ontwikkeling van jonge oeuvres aandachtig bekeken kan worden en omdat het een ruimte is binnen de beurs waar het dit weekend niet per se om verkoop gaat.
Het is een plek voor experiment omdat de kunstenaars een jaar lang konden werken zonder druk om geld te verdienen. Daardoor gaat de geest waaien en kan dus de groei van een rijstkorrel worden onderzocht (Marlies Lageweg), de intimiteit tussen twee kreeften (Annabel Kanaar) en de functie van een schilderij op het moment dat er een skatebord overheen dendert (Tobias Lengkeek). De ontwikkeling van jonge oeuvres kan hier worden opgemerkt omdat de makers allemaal een paar jaar klaar zijn met de kunstacademie. Het werk laat zien wat er in de tijd na het vuurwerk van de eindexpo’s en na de zoekende, veelal rustige en onzekere periode van ‘afgestudeerd zijn’ gebeurt. Je ziet als bezoeker wat er gemaakt wordt wanneer er geen docenten zijn en een mogelijk publiek nog moet worden gevonden. Kortom: wat er uit jezelf komt als niemand aan je vraagt om iets te maken.
Mister Motley licht in dit artikel een aantal presentaties uit.
Het werk laat zien wat er in de tijd na het vuurwerk van de eindexpo’s en na de zoekende, veelal rustige en onzekere periode van ‘afgestudeerd zijn’ gebeurt.
De verwondering
Een man ligt onbeweeglijk in het midden van een kamer op een vloerkleed. Een ratelende filmprojector laat de zon opkomen en onder gaan waarna de maan verschijnt, terwijl de man doodstil blijft liggen. A dying man in a living room(2020) van C.T.H. Fransen toont een stilleven van een ‘stervende’ man, Fransen zelf. De woonkamer is ingericht volgens de opvatting van Goed Wonen, de beweging die eind jaren veertig het Nederlandse interieur wilde bevrijden van wansmaak en zo de bewoner wilde verheffen. Is dit stilleven een uiting van het goede leven dat de dogmatische interieurregels van Goed Wonen zou bewerkstelligen? Is het goede leven een vorm van dood en verderf, van stil liggen en sterven? Het mooie is dat in de video de stervende man blijft sterven, maar op geen enkel moment definitief zijn laatste adem uitblaast.
Is het goede leven een vorm van dood en verderf, van stil liggen en sterven?
Mayra Sérgio verwondert zich op een totaal andere manier. Haar werk is niet te missen aangezien haar meterslange werk The Landscape Crossing an Ocean (2019) in de gang naar de enorme fabriekshal tentoongesteld wordt. In dit werk onderzocht ze hoe je identiteit verloren kan gaan wanneer je een nieuwe cultuur aanneemt. Ze verzamelde tijdens een reis naar haar thuisland Brazilië fragmenten van verschillende soorten landschappen die de complexe structuren van Rio de Janeiro belichamen: plastic, stoelen, heiligenbeeldjes, bakstenen, stoeptegels, aarde, bananenbladeren en strandzand. Terug in Nederland verpulverde Sérgio haar vondsten en werden het overblijfselen van een voormalige identiteit. De pigmenten zette ze in als inkt en bracht ze met zeefdruk op papier aan. De installatie is een weerspiegeling van haar thuisland. Tegelijkertijd verbeeldt de handeling van het verpulveren van al die objecten tot een nieuw materiaal, wat er gebeurt als iemand zich moet aanpassen aan een compleet nieuwe cultuur in een nieuw land.
De installatie is een weerspiegeling van haar thuisland.
De reactie
Tuinafvalzakken vol stukken gebroken surfboard, een blauwe emmer met dweil, in pasteltinten geverfde badkamertegels: op het eerste gezicht vraag je je af of dit een werk is. Het lijkt haast een achtergelaten hoop materiaal in een onzichtbaar atelier. Kimball Gunnar Holth vraagt zich af hoe je niets kan maken en toch een kunstenaar kunt zijn. Zijn werk is een voortdurende zoektocht naar het moment voordat het kunstwerk ontstaat, wanneer het eindresultaat nog niet zichtbaar is maar wel een belofte of mogelijkheid toont.
Op het eerste gezicht vraag je je af of dit een werk is.
Over niets doen en iets doen op hetzelfde moment; Holth ziet maken als een ontdekkingsproces dat hem onverwachte oplossingen biedt waardoor zijn werk niet ‘herkenbaar’ is als kunst. Al zoekend zet hij materiaal in om tot composities te komen die hij vervolgens weer verandert. De vrijheid van het voortschrijdend inzicht brengt hem steeds een stap verder.
Tim Hollander geeft een andere reactie op de tentoonstelling als totaalinstallatie. Op een lage salontafel staan een elektrische waterkoker, een weegschaal, glazen flessen gevuld met water, witte koffiekoppen, een filterhouder, een stapel filters, zakjes koffiebonen en een maler. Rondom het centrale punt waar Hollander de handelingen van het koffie zetten uitvoert, staan twee door hem ontworpen bankjes en zijn aan de muur hang- en leunobjecten bevestigd. In gesprek werd duidelijk dat hij door deze installatie reageert op de kunstbeurs als fenomeen: hoe wordt kunst tentoongesteld en wat zijn de verborgen of ongeschreven regels die daaraan ten grondslag liggen? Hoe kun je het je binnen de gegeven omstandigheden in de quasi-publieke ruimte zo comfortabel mogelijk maken?
Hollander tast de grenzen af tussen objecten waarop kunstwerken worden gepresenteerd en het kunstwerk zelf, maar benadert ook de functionele grenzen van deze objecten en hun originele logica. Daarmee begeeft hij zich op een gebied waarbij het verschil tussen design-object en kunstwerk vervaagt of cureert hij een tentoonstelling waarin het auteurschap naar de achtergrond verdwijnt omdat het werk van de deelnemende kunstenaars gelijkgesteld wordt aan schetsen en restmateriaal.
De beweging
Iets wat we misschien verloren zijn, brengt Mickey Yang terug in een nieuwe vorm: een lange, gele boomstam van schuim en een soms rollende korte, zwarte stronk. Het is een verwarrend schouwspel dat de zintuigen prikkelt. Yang onderzoekt of we nog met een onbevangen blik om ons heen kunnen kijken. Ze doet dat door alledaagse voorwerpen in een volkomen nieuwe context in te zetten als materiaal waardoor een vaag gevoel van herkenning je bekruipt.
In de installatie Closed Eyes (2019) daagt Yang de toeschouwer uit om vanuit onze ruimdenkende, onbevooroordeelde blik van onze kindertijd te ervaren. Wat is de poëtische betekenis van hetgeen we zien?
Een mannenbroek, wollen sokken, een doek en een kaasdoek in variabele maten creëren een surrealistisch beeld: Bruno Zhu grijpt de aandacht door vervreemding en transformatie te tonen binnen zijn zoektocht naar identiteit. Hij zet materialen in op een andere manier dan ze bedoeld zijn waardoor ze hun oorspronkelijke functie verraden.
De titel van Man in the closet (2017-2019) verraadt het kunstwerk. Het is zowel een figuur als een kledingzak en lijkt daarmee een metafoor voor het verstoppen en veilig stellen van de seksuele identiteit als voor een coming-out.
Maud van den Beuken stelt vragen aan de natuurwetenschap waarmee ze een nieuw perspectief werpt op de kaders van diezelfde wetenschap. Wat weten, meten, scannen en definiëren we eigenlijk? Kunnen we het landschap opslaan en conserveren?
Het antwoord is ja. Van den Beuken raakte gefascineerd door het droog liggen van de belangrijkste rivier van Zuid-India Kaveri en het teveel aan water in de Mississippi in Minnesota in verhouding tot zijn bedding. One to One (Mississippi River) (2017-2020) is de rivierbedding van de Mississippi op ware grootte. Als je er langs loopt realiseer je je pas hoe groots de natuur is en lijkt de bedding te veranderen in een witte, puntige berg.
De tentoonstelling Prospects & Concepts is onderdeel van ART Rotterdam en is van 6 t/m 9 februari te zien in de Van Nelle Fabriek, voor meer informatie over de kunstbeurs zie https://artrotterdam.com en https://artrotterdamweek.com voor het volledige programma
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl