The best a man can get

<spanTimes”,serif”>De moderator trapt af met een hoopvolle introductie over de stand van zaken, blijkbaar staan we er goed voor en “gender is een hot topic.” Een van mijn observaties binnen mijn werk als artistiek onderzoeker en activist, is dat men gender en aanverwante maatschappelijke onderwerpen herhaaldelijk omschrijft als hype, als een veel besproken actualiteit die nu veel aandacht krijgt en dus floreert. Terwijl ik (en vele activisten met mij) angstig zijn voor het meer realistische vervolg; een modeverschijnsel waar tijdelijke aandacht voor is, waarna het stilletjes in de vergetelheid raakt. Terugkijkend naar de rest van 2018 besef ik mij dat er ogenschijnlijk veel te doen was rondom inclusivitieit, diversiteit en toegankelijkheid. Er waren tal van thema-avonden en thema-exposities door het gehele land. Er was geen zelf respecterend podium, museum of festival dat zich niet boog over deze thematiek. Om veel verschillende redenen vind ik echter dat het tijd wordt dat gemarginaliseerde individuen op kwalitatieve wijze kunnen gaan meedraaien, het gehele jaar door, vele jaren lang. De creatieve industrie heeft hier een verantwoordelijkheid in die minder vrijblijvend genomen moet worden.

<spanTimes”,serif”>De creatieve industrie heeft hier een verantwoordelijkheid in die minder vrijblijvend genomen moet worden.

<spanTimes”,serif”>Nu, enkele weken later, zijn we aanbeland in 2019. In de media is er veel te doen rondom gender en seksualiteit. Hoop was ver te zoeken. Zo kwam in de eerste week de omstreden Nashville-verklaring aan het licht. Heel Nederland liet zich uit over het pamflet en de regenboogvlag werd massaal gehesen. Deze week kwam Gillette naar buiten met een reclame over toxische masculiniteit en moedigt aan om rolpatronen en gedrag te herzien en mannelijkheid te herdefiniëren. Dit spotje deed mij denken aan de publicatie van de ‘American Psychological Association’ (APA). In september 2018 publiceerde zij voor het eerst specifieke richtlijnen voor psychologen, gericht op de behandeling van mannen en jongens. Het rapport doet uitspraken over traditionele mannelijkheid en de bijbehorende verwachtingen die schadelijk zijn voor de gezondheid van mannen. Voordat ik verder ga is het belangrijk stil te staan bij het feit dat jongens en mannen divers zijn met betrekking tot ras, etniciteit, cultuur, migratiestatus, leeftijd, sociaaleconomische status, lichamelijke status, seksuele oriëntatie, genderidentiteit en religieuze overtuigingen.

<spanTimes”,serif”>De afgelopen 4 jaar onderzocht ik binnen mijn kunst het thema ‘giftige mannelijkheid’. Ik dreef samen met mijn cisgender muze mannelijke stereotypes op de spits en trachtte op deze wijze, net als het rapport van APA, uitspraken te doen over de impact van de giftige patronen die mannelijke rolverwachtingen met zich meebrengen. Naast dit onderzoek ging ik leven als de gender die ik mij altijd al voelde: als man. Ik herinner mij het vroege stadium van mijn transitie waar mannen uit mijn omgeving plots een andere kant van zichzelf lieten zien toen bleek dat ik ook een man was. Plezierige gesprekken wisselden zich in voor meer en meer racistische, xenofobe en misogyne grapjes, oppervlakkigheid en competitie, vaak opgesloten of misschien zelfs afgesloten van de gevoelswereld, alsof deze ingrediënten het recept maken van de zogenaamde man. Ik moet bekennen, nu ik mij meer thuis voel binnen het gender spectrum, dat ik na deze jarenlange artistieke en persoonlijke ontdekkingsreis op het punt ben beland dat ik kan zeggen dat ik de traditionele opvatting van masculiniteit saai, eendimensionaal en schadelijk beperkend vind.

<spanTimes”,serif”>ik vind de traditionele opvatting van masculiniteit saai, eendimensionaal en schadelijk beperkend

<spanTimes”,serif”>Terug naar de Nashville-verklaring. Voor de lezer die nog geen kennis heeft vernomen van dit manifest een korte opsomming: de verklaring is een vertaling van de Amerikaanse Nasville Statement, waarin omschreven wordt hoe christenen moeten omgaan met het huwelijk en seks, binnen het christendom. ‘Een gezamenlijke verklaring over Bijbelse seksualiteit’, leest de ondertitel van het pamflet. Hierin wordt duidelijk dat een “goede” christen homoseksualiteit, niet-monogame relaties/seksualiteit en transgender individuen altijd dient af te keuren. Het manifest is naar schatting door meer dan 250 mannen ondertekend. Ook is het pamflet een oproep om trouw te blijven aan de traditionele rolverdeling tussen mannen en vrouwen en richt haar vizier op de vrije invulling van of breuk met deze patronen. Een citaat: “Het is inmiddels gemeengoed ervan uit te gaan dat het menselijke zelfverstaan als mannelijk en vrouwelijk geen deel vormt van Gods mooie plan, maar dat deze veeleer een uiting is van iemands eigen autonome voorkeur. Op deze wijze wordt de weg tot volle en blijvende vreugde middels Gods goede ontwerp voor Zijn schepselen vervangen door het pad van kortzichtige alternatieven die vroeg of laat het menselijk leven ruïneren en God onteren.” Daarnaast riep een van de initiators, Piet de Vries, in een interview op tot een wake up call ten opzichte van een heuse “genderideologie” en vergeleek deze met de ideologie van de nazi’s. Niet mild. Voor ieders geruststelling kan ik stellen dat van de vele doelen die mijn activisme rijk is, wereldvernietiging daar niet bij hoort.

<spanTimes”,serif”>Over naar de scheermesjes. Gilette kwam naar buiten met een reclame spot over masculiniteit. Over de integriteit van deze zet kan ik nog uren praten, het is niet onbekend dat grote bedrijven meeliften op de woke wave en dat zij dit soort thema’s gretig omvormen tot verdienmodel, maar dat terzijde. De scheermesfabbrikant wil laten zien dat mannen meer zijn dan woeste houthakkers, bierdrinkers, catcallers en barbecue goden: een nobel streven. De voice-over van het spotje roept mannen op om elkaar aan te spreken op toxisch gedrag en belooft dat mannen meer zijn, beter kunnen en dat emoties onderdrukken tot het verleden behoort. Het stelt ook vragen bij de sociale opvoeding van jongens en de “boys will be boys” mentaliteit. De boodschap wordt hun niet in dank afgenomen door de gemiddelde (cis)mannelijke Twitteraar en er wordt massaal opgeroepen tot een Gilette-boycot. Not all men, klinkt het fragiel. We zijn nog niet klaar voor deze nieuwe mannelijkheid en ook niet klaar om ons gedrag kritisch onder de loep te nemen, blijkt.

<spanTimes”,serif”>We zijn nog niet klaar voor deze nieuwe mannelijkheid en ook niet klaar om ons gedrag kritisch onder de loep te nemen, blijkt.

 

Julius Thissen – Now with life like trauma – 2018

De werkelijke gender ideologie waar we het over dienen te hebben is die van de masculiniteit. In de richtlijnen van de American Psychological Association wordt deze masculinity ideology omschreven als een set van beschrijvende, verbiedende en voorschrijvende cognities voor jongens en mannen. Hier is sprake van een specifieke samenstelling van standaarden die volgens de publicatie een groot deel van de bevolking in zijn greep houden, waaronder: anti-vrouwelijkheid, prestatiegerichtheid, het schuwen voor het overkomen als zwak, avontuur, risico en geweld. Ook stelt het dat voor sommige mannen het plegen van geweld een manier is om de eigen masculiniteit uit te vergroten en te bevestigen. Ik denk aan de 250 mannelijke ondertekenaars van de Nashville-verklaring en aan de boze Twitterende Gilette-boycotters. Beiden verenigen zich in de gedachte dat er een wereldwijde aanval is geopend op de man, terwijl ik al deze ontwikkelingen juist zie als een uitnodiging om méér te worden dan enkel een lege set van beperkende en geprefabriceerde gedragingen.

<spanTimes”,serif”>Zolang we diversiteit als thema blijven zien, zal kwalitatieve inclusie niet zijn intrede kunnen doen en blijft de thema-avond lege symboolpolitiek, net zo leeg als de traditionele man.

<spanTimes”,serif”>Wanneer de moderator van de thema avond mij vraagt naar mijn hoop voor 2019, is het antwoord dat ik wens dat men gaat inzien dat identiteit geen hot topic betreft, maar een waardevol en verweven onderdeel is van het menselijk bestaan. Ik hoop dat men gaat inzien dat het van cruciaal belang is dat individuen en makers uit gemarginaliseerde gemeenschappen op kwalitatieve wijze moeten meedraaien en onderdeel moeten worden van het hele creatieve gestel, het gehele jaar door. Een transgender maker (om er maar een te noemen) kan zoveel meer dan alleen werk tonen op de jaarlijkse gendertentoonstelling. Hen kan belangrijke input leveren in besluitvormingsprocessen, perfect een vaste functie bekleden, onderzoek doen en met hun kennis de weg wijzen naar de creatieve sector van de toekomst. Zolang we diversiteit als thema blijven zien, zal kwalitatieve inclusie niet zijn intrede kunnen doen en blijft de thema-avond lege symboolpolitiek, net zo leeg als de traditionele man.

Website Studio Julius Thissen