Sophie Smeets

Een absurde drang naar vrijheid – afstuderen met Ede Sevenich en Simone Grothe

Interview
10 juli 2020

Wie dit jaar afstudeert heeft een turbulente afsluiting van vier jaar aan de academie. Ateliers sloten, eindexamen exposities werden uitgesteld of afgelast, en stages werden vroegtijdig gestopt. Voor veel studenten autonome kunst is het examen of de afstudeertentoonstelling uitgesteld tot na de zomer, maar de jonge kunstdocenten van de docentenopleidingen door heel Nederland studeren wel nu af. Het zijn studenten met frisse ideeën over kunstonderwijs, over hoe de overdracht van kunst eruit moet zien en over welke rol kunst kan spelen in de samenleving anno 2020. Daarom interviewt Mister Motley de komende drie weken deze studenten over hoe de afgelopen periode voor hen was, hun afstudeerproject en hun toekomst. We bellen met studenten uit Leeuwarden, Zwolle, Amsterdam, Groningen, Maastricht, Tilburg, Arnhem, Utrecht en Rotterdam. Vandaag Ede Sevenich en Simone Grothe van de kunstacademie in Maastricht(Hoogeschool Zuyd)

Ede en Simone studeerden af als duo met een immersieve installatie over de toenemende werkdruk voor studenten. Ik sprak met hen over hun afstudeerwerk, de negatieve kanten die bij studeren komen kijken en over wat er volgens hen moet veranderen.

De installatie waarmee jullie afstuderen heet Eleuthoromania, wat ‘een absurde drang naar vrijheid’ betekent. Waarom hebben jullie voor deze naam gekozen? 

Ede: ‘‘De naam van de installatie slaat voor ons op het verlangen naar het leven na het afstuderen. In onze ogen heb je ultieme vrijheid bereikt als je kunst kunt maken buiten de grenzen van de academie en wanneer de druk van het schoolsysteem wegvalt.’’

Simone: ‘‘Die druk die er op studenten wordt gelegd is een thema dat ons dicht bij het hart ligt. We hebben het tijdens onze studie soms best zwaar gehad, en daarnaast is het ook een enorm actueel onderwerp.’’

Ede: ‘‘Aan het begin van het schooljaar besloten Simone en ik voor een vak een onderzoek uit te voeren over werkdruk onder studenten van verschillende opleidingen van de Hogeschool Zuyd. Ons beeldende werk hebben we uiteindelijk op dit onderzoek gebaseerd.

Die toenemende werkdruk onder studenten levert niet alleen stress op, maar ook een heel scala aan emoties en psychische klachten. Die emoties hebben we vertaald in absurdistische performances die we hebben gefilmd. Ook hebben we de verschillende kostuums gemaakt en negen gedichten geschreven. Uiteindelijk hebben we alles in één installatie gepresenteerd.’’

Die druk die er op studenten wordt gelegd is een thema dat ons dicht bij het hart ligt.

Hoe hebben jullie die persoonlijke verhalen vertaald naar performances?

Simone: ‘‘In onze interviews met studenten van verschillende opleidingen merkten we dat er een paar beschrijvingen steeds terugkeerden. Mensen gaven bijvoorbeeld aan dat ze vaak het gevoel hebben in de knoop te zitten, vastzitten met zichzelf, of dat ze altijd het gevoel hebben handen en voeten te kort te komen. Het opvallendste was dat, hoewel ontzettend veel studenten met dit soort emoties kampen, bijna alle proefpersonen zich eenzaam voelden.”

Ede:  “Omdat het zo’n persoonlijk onderwerp is hielp het heel erg dat we de geïnterviewde mensen ook echt hebben betrokken bij het creatieve proces. We hebben met negen studenten van verschillende opleidingen om de tafel gezeten om te brainstormen over welk materiaal bijvoorbeeld bij welke emotie hoorde.’’

Simone: ‘‘Een persoon visualiseerde eenzaamheid bijvoorbeeld als een heel zacht bed waar je alleen in weg kunt kruipen. We zijn met dat soort ideeën aan de haal gegaan en hebben gekeken welk zacht materiaal we konden gebruiken voor het kostuum voor de performance.

Ook de filmlocaties zijn zorgvuldig per emotie uitgezocht. Alle performances vinden plaats in ‘urbex (urban exploring) locaties’: oude, verlaten en vaak vervallen gebouwen. De grimmige, maar tegelijkertijd ruimtelijke sfeer van die locaties sluit heel goed aan bij wat we uit willen drukken.”

Die emoties hebben we vertaald in absurdistische performances die we hebben gefilmd.

De performances in de film zijn eigenlijk een poëtische vertaling van de emoties die komen kijken bij werkdruk. In de installatie lieten jullie ook negen zelfgeschreven gedichten horen, waarin jullie heel direct de luisteraar beschuldigen van het veroorzaken van die emoties. Dat is best een directe kritiek op de docenten, lijkt mij. Hoe werd dat ontvangen?

Ede: ‘‘We hebben negen gedichten geschreven die samen één verhaal vormen. Ik denk niet dat de docenten het echt als persoonlijke kritiek hebben opgevat, maar het idee was meer dat de bezoeker van onze installatie een soort personificatie van de maatschappij wordt, alsof jij degene bent die de problematiek heeft veroorzaakt. Het is wel de bedoeling dat je je schuldig gaat voelen.

Om een contrast te creëren met deze harde woorden hebben we de ruimte waarin de installatie was opgezet zo gezellig mogelijk gemaakt. We wilden een huiselijke, gemakkelijke sfeer creëren, juist omdat zware gevoelens zich vaak onder de oppervlakte ontwikkelen.’’

Het is wel de bedoeling dat je je schuldig gaat voelen.

Jullie worden zelf opgeleid tot docent. Hoe zouden jullie ervoor willen zorgen dat studenten minder werkdruk ervaren? 

Simone: “Er wordt op kunstopleidingen verwacht dat je heel zelfstandig werkt. Achteraf denk ik dat we misschien minder stress hadden ervaren als we iets meer structuur zouden hebben gehad en beter zouden weten wat er precies van je verwacht wordt, al is dat natuurlijk voor iedereen anders.

Als ik iets concreets zou moeten aanwijzen wat er anders zou moeten is dat er gepraat moet worden over problematiek en werkdruk in de klas. Er heerst nu nog een te groot taboe op, terwijl bijna iedereen wel tegen iets aanloopt.”

Ede: “Ik denk ook dat dat het belangrijkste punt van ons werk is: we willen vooral stilstaan in een maatschappij en een omgeving die heel snel gaat en waar er nauwelijks tijd is om kijken welke problemen er heersen in een klas.”

Bekijk hier het boek in pdf formaat van Simone en Ede over hun afstudeerproject:https://www.mistermotley.nl/sites/default/files/media/Eleutheromenia%20b…

Advertenties

Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl

#mc_embed_signup{ font:14px Riposte, sans-serif; font-weight: 200; } #mc_embed_signup h2 { font-size: 3.6rem; font-weight: 500 } #mc_embed_signup .button { border-radius: 15px; background: #000;} #mc_embed_signup /* Add your own Mailchimp form style overrides in your site stylesheet or in this style block. We recommend moving this block and the preceding CSS link to the HEAD of your HTML file. */

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

* verplicht
Email formaat
(function($) {window.fnames = new Array(); window.ftypes = new Array();fnames[0]='EMAIL';ftypes[0]='email';fnames[1]='FNAME';ftypes[1]='text';fnames[2]='LNAME';ftypes[2]='text'; /* * Translated default messages for the $ validation plugin. * Locale: NL */ $.extend($.validator.messages, { required: "Dit is een verplicht veld.", remote: "Controleer dit veld.", email: "Vul hier een geldig e-mailadres in.", url: "Vul hier een geldige URL in.", date: "Vul hier een geldige datum in.", dateISO: "Vul hier een geldige datum in (ISO-formaat).", number: "Vul hier een geldig getal in.", digits: "Vul hier alleen getallen in.", creditcard: "Vul hier een geldig creditcardnummer in.", equalTo: "Vul hier dezelfde waarde in.", accept: "Vul hier een waarde in met een geldige extensie.", maxlength: $.validator.format("Vul hier maximaal {0} tekens in."), minlength: $.validator.format("Vul hier minimaal {0} tekens in."), rangelength: $.validator.format("Vul hier een waarde in van minimaal {0} en maximaal {1} tekens."), range: $.validator.format("Vul hier een waarde in van minimaal {0} en maximaal {1}."), max: $.validator.format("Vul hier een waarde in kleiner dan of gelijk aan {0}."), min: $.validator.format("Vul hier een waarde in groter dan of gelijk aan {0}.") });}(jQuery));var $mcj = jQuery.noConflict(true);

Meer Mister Motley?

Draag bij aan onze toekomstige verhalen en laat ons hedendaags kunst van haar sokkel stoten

Nu niet, maar wellicht later