Zondereigen
De buurman kijkt door de vitrage naar de potige buurvrouw, die voorovergebogen het groen tussen haar tegels weghaalt. De jongen van schuin tegenover schuift in elke brievenbus de reclamefolders voor komende week en ziet het tafereel aan. De vitrage sluit snel. Wonen in een dorp brengt een aantal consequenties met zich mee. Charlotte Peys vatte een dorp samen in het boek Zondereigen.
‘Hoe denk je aan een plek waar je nog nooit bent geweest?’ Charlotte Peys stelt zichzelf een vermakelijke vraag aan het begin van het boek. Je kan er enkel en alleen over dromen. Hoe zou het daar zijn? Hoe waaien de bomen? Wie kleurt de straat? Zondereigen is het dorp dat de kunstenares doopt tot onderwerp voor haar afstudeerwerk. De naam van het dorp draagt al veel poëtische tendens met zich mee, dat de gedachten aan deze plek mijmeringen te weeg brengen. Het dorp heeft nog geen betekenis als je haar nog niet kent, Peys ging een jaar lang op zoek naar de verhalen van Zondereigen en vulde haar vragen langzamerhand in.
De kaft van het boek heeft een mooie kleur, het is exact dezelfde kleur als de huizen in Zondereigen, maar een boek beoordelen op zijn kaft is te makkelijk. Charlotte Peys benoemt het boek op de eerste pagina tot een antropologische dorpsmonografie, wat direct heel serieus klinkt. Echter begin ik nooit bij het begin en heb ik allang de eerste teksten en tekeningen in het boek gezien, hetgeen niet minder ernstig op mij overkwam.
De dorpmens als onderwerp. Je groeit op in een dorp alsof de omgeving jouw wiegje is, je strijdt tegen andere dorpen in voetbaltoernooien, viert een flink dorpsfeest en je noemt trots de plaatsnaam als andere vakantiegangers vragen waar je vandaan komt. Een dorp is voor vele mensen onlosmakelijk verbonden met hun dagelijkse leven. Een dorpsbewoner zal vol fier vertellen over de rijkheid van zijn omgeving, maar hoe kijk je als kunstenares naar deze stuk grond?
De losse tekeningen van Charlotte Peys geven een goed beeld van hoe het leven zich voltrekt in Zondereigen. Ik zie een boerin een koe op een ouderwetse manier melken. Ik zie twee bewoners, de één helpt de ander aankledenGevels van huizen, kapeltjes en landschappen wisselen elkaar af. De tekeningen zijn geveegd, gekrast en geschilderd, de kleuren zijn vaak donker: groen, blauw en grijs. De grove lijn is veelal de bepaling in haar tekening. Charlotte Peys speelt met het documenteren van Zondereigen. Een stel uitvergrote werkhanden, een paar koeienpoten en een leeg landschap lijken het dorp meer samen te vatten dan een tot in details uitgewerkte werkelijkheid.
Waar de tekeningen de vrijheid nemen een eigen beeld te geven van het dorp zijn de teksten soms vol uitleg. De definities van de woorden erf, heemkunde en het verschil tussen een Vlaamse serre en een Nederlandse. Het is niet dat je hierdoor het dorp beter leert kennen, deze zakelijke woorden behouden afstand tot het dagelijkse leven in Zondereigen. Ik mis soms de stem van de werkhanden en de woorden die de boerin gebruikte om koe tijdens het melken toe te spreken. Welke man met grote oren portretteerde Peys? Hoe wordt hij genoemd in het dorp? Een enkele keer staan woorden schuinsgedrukt, dit lijken de woorden van de bewoners. Door deze woorden gaat het beeld weer schuiven en vullen de gaten zich in mijn verbeelding. Inmiddels zie ik Zondereigen als een kruis van twee straten, op de kruising een winkel met een blauwe kozijnen en belettering op de ramen. De straten zijn erg schoon en rondom het dorp zijn meer koeien als huizen. ‘Daar staan pralines he, pakt er op tijd een’. Dit citaat vult de tekening van de kaartspelers aan, ik zie het voor me hoe die middag met een spel langzaam verstreek. Het is een plezier om de ruimte te gebruiken die Peys geeft om het dorp verder zelf in te vullen in de mijmering aan de plek waar we nog nooit waren.
Wil je meer weten over hoe het boek tot stand kwam? Kijk op haar blog en voor meer informatie kijk op de website van Charlotte Peys.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl