You want it darker – Garage Rotterdam
‘De samenleving waarin u leeft, heeft als doel u te vernietigen. U hebt met haar hetzelfde voor. Het wapen dat zij zal gebruiken heet onverschilligheid’, aldus de Franse schrijver Michel Houellebecq.
Er wordt gescheiden, gescholden, gevallen, gehuild, geschreeuwd, gevochten, gekermd, geslagen, gejammerd en gelogen. Het hoort erbij, vindt de expositie ‘You want it darker’ in Garage Rotterdam. Curator Hanne Hagenaars gaat met gestrekt been in tegen het idealistische gedachtegoed dat het bestaan rooskleurig is. ‘Als je naar de wereld kijkt, is deze helemaal niet zo fraai en juist dat moeten we leren accepteren’, oppert ze in de zaaltekst van de tentoonstelling. Het duister aanvaren en – sterker nog – er de schoonheid van kunnen inzien, zó moeten we leven.
Een bruine landkaart, doordrenkt met vlekken, hangt aan de hagelwitte wand in de tentoonstellingsruimte. De kaart, met haar grenzen en lijnen, is het bewijs van hen die de wereld ooit in stukken hebben gehakt. Het is als een stel dat na een breuk het al dan niet gebroken servies eerlijk verdeelt: jij krijgt het ene deel, ik het andere. Maar is de eindeloze strijd om eigendom ooit gestreden? Een vrouwenborst van latex hangt verloren aan de onderkant van de wereld. Experience is the mother of wisdom is het werk van Olga Balema en wijst je op de vermoeidheid van Moeder Aarde, als slachtoffer van het menselijke ingrijpen. De borst, ooit parmantig omhoog, oogt nu leeg: de hoop dat Zij de kracht over de wereld terugkrijgt, lijkt verdwenen.
Het is verleidelijk om weg te kijken voor het leed, maar de meest intense kunst ontstaat pas wanneer je hier juist induikt, zo vindt Natasja Kensmil. Plak geen pleister op de wond, maar rijt het verder open en zie hoe het bloed over je huid gutst. Op Zelfportret met Kruis komt een bescheiden lach tevoorschijn op haar fronsende gezicht. Ze heeft zichzelf een kostuum aangetrokken dat afstamt uit het koloniale tijdperk. Haar armen lijken vastgebonden aan het kruis en de schouders leunen iets naar voren. We zijn gewend deze kostuums te aanschouwen op trotse staatsieportretten uit de 17e eeuw. Kensmil rekent hier genadeloos mee af door de jurk te gebruiken in een duister schilderij. Niks geen trotse houding: de bezoeker staat oog in oog met het kwaad. Het kwaad dat ons koloniaal verleden heet en behoort tot de donkerste bladzijdes uit de Nederlandse geschiedenis. De dag van vandaag bestaat door de dag van gisteren, en daarom moet het verleden recht aangekeken worden, zonder ontkenning.
De van origine Argentijnse Aimee Zito Lema verbeeldt de onuitwisbare sporen van haar heftige jeugd in het werk The Subversive Body. Ze groeide op onder het bewind van het strenge junta regime, dat wordt gekenmerkt door een militaire dictatuur. Beelden liegen niet, zeggen ze, evenals de doden. De foto’s die de kunstenaar gebruikt in haar werk, zijn representaties van de slachtoffers uit de gewelddadige tijd, die nog tot 1983 bleef voortduren in Latijns-Amerika. De archiefbeelden zijn geprint op grote stukken papier, die horizontaal over elkaar heen zijn gelegd. Het vel is gekreukt en vormt een schild van papier dat een denkbeeldig, broos lichaam probeert te bedekken. Het wegvagen van de herinnering is onmogelijk: de rimpels in een blad blijven, ook na herhaaldelijk gladstrijken, altijd nog zichtbaar.
Een handleiding voor het leven, dat is de expositie. Een brede thematiek, maar met een concrete visie: koester de meedogenloze waarheid alsof het je pasgeboren kind is. Om echt te kunnen zien hoe zwart het zwart is, biedt George Korsmit licht. Als een heldere poolster aan de hemel, is Homage to the Soul de astronomische navigatie voor hen die verdwalen in de tentoonstelling. De geschilderde vorm, met door een dobbelsteen bepaalde kleuren, prijkt bovenaan de witte muur in het midden van de ruimte. Je hoofd kantelt, met je gezicht naar de lucht, alsof je betekenis zoekt in het hogere. Heel soms mag je blijkbaar even ontsnappen aan het donker.
De tentoonstelling You want it darker is tot en met 14 januari 2018 te zien in Garage Rotterdam.
Klik hier voor het openingswoord en verdere informatie over de tentoonstelling.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl