Atelierbezoek: Lida Hofstede

Lida Hofstede is de dochter van de Westfriese bloemenveredelaar Cor Vis, gevestigd in Enkhuizen. Het gezin met vier kinderen verhuisde naar Hoorn. “Ik zwierf er graag door de binnenstad en ik was een jaar of acht toen ik in de stadspoort de werkplaats van kunstenaar Joop Willems ontdekte. Ik stond daar soms nieuwsgierig te kijken en hij vroeg of ik binnen wilde komen. Toen ik zag hoe hij daar werkte, dacht ik: ‘dat wil ik ook’.”
Haar vader was degene die met zijn aandacht voor bloemen, planten en kleur haar gevoel voor schoonheid en haar kunstzinnige belangstelling stimuleerde. Er was niet specifiek aandacht voor beeldende kunst bij haar thuis, maar bij haar oom hingen prenten van de Groningse graficus Hendrik Werkman aan de muur die haar door het kleurgebruik fascineerden. Zelf is ze via een natuurlijke weg meer en meer in de wereld van de kunst als een beroepspraktijk terecht gekomen. Vanaf haar achtste, toen ze het werk van Joop Willems zag, duurde het vijftig jaar tot ze op haar 58^ste besloot haar baan op te zeggen en naar de Kunstacademie Friesland in Leeuwarden te gaan. Daar is ze nu juist aan het derde jaar van haar vijfjarige opleiding is begonnen. Lida Hofstede is het voorbeeld van een kunstenaar die ondanks alles haar bestemming niet kan ontlopen. In feite schildert ze al haar hele leven, maar was er decennialang geen houvast om het zelfstandig kunstenaarschap na te streven. Ze volgde de opleiding tot Z-verpleegkundige en toen ze trouwde met Johan Hofstede, die werkte bij een bedrijf dat handelde in en onderzoek deed naar tuinbouwzaden, ging ze weer in Enkhuizen wonen. Ze kregen drie kinderen en ze werkte in de kinderopvang. Daarnaast werd ze benaderd om een activiteitencentrum voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te zetten en te coördineren, eerst als vrijwilliger maar na zes jaar als betaald manager en teamleider binnen de stichting. Dit ‘inloophuis’ ontwikkelde zich tot het participatiecentrum De Baanbreker.

“Daar ontmoette ik mensen met een beperking die als outsider kunstenaars werkten en omdat ik zelf ook schilderde ontstond er de behoefte kunstprojecten te organiseren en exposities te maken. Ik kreeg veel ruimte om die activiteiten te ontwikkelen waardoor ik me veel nadrukkelijker met beeldende kunst ging bezighouden. Ik zette een galerie op in de Baanbreker en nodigde kunstenaars uit de regio uit om met hen samen te werken en tentoonstellingen te maken.Ik mocht een rondreizend expositie met outsider kunstenaars maken voor de provincie Noord-Holland en zo ontstond er meer begrip en waardering voor deze mensen die heel puur en authentiek in de kunst actief zijn.”

Zelf kun je Lida Hofstede geen outsider kunstenaar noemen, hoewel haar loopbaan wel via de zijkant van het vakgebied is verlopen. Nu ze sinds een paar jaar zich professioneel als zelfstandig kunstenaar ontwikkelt, verovert ze gestaag meer en meer erkenning met haar werk dat in de traditie van het Noord-Nederlandse colorisme een eigen benadering en handschrift laat zien. Ze heeft altijd al belangstelling gehad voor het werk van de leden van de Ploeg, de Groningse kunstenaarsvereniging met kunstenaars als Jan Wiegers, Johan Dijkstra, Jan Altink en Alida Jantina Pot. Lida Hofstede: “De schilder van de Ploeg die mij het meest aanspreekt is Jannes de Vries door zijn toepassing van kleurschakeringen.” De ronduit brutale kleurcombinaties die De Vries durfde toe te passen in zijn expressieve plattelandsschilderijen kunnen inderdaad worden opgevat als een inspiratiebron voor de meer verstilde en poëtische schilderijen van Lida Hofstede. Haar landschappen laten een verinnerlijkte wereld zien van atmosferische ervaringen die ze in een verhevigd kleurgebruik uitwerkt. In een gloedvol en bijna onwerkelijk coloriet van oker, geel, turquoise, kobaltblauw, ultramarijn, violet en paars krijgt het landschap bij haar een uitzonderlijk karakter. Ze schildert regelmatig buiten in haar directe omgeving, maar vooral ook in het landschap van de Drentsche Aa en de Kymmelsberg, de heuvel van stuifzand bij Schipborg. Lida Hofstede: “Via mijn man die in Drenthe is geboren heb ik dat landschap ontdekt. Ik ben gaan ervaren dat bepaalde landschappen ‘krachtplekken’ zijn. Er gebeurt iets met je als je daar ter plekke gaat schilderen. Het gevoel neemt het van je rationele waarneming over. Sinds een jaar of vier is plein-air schilderen voor mij steeds belangrijker geworden.”

Haar schilderijen hebben weliswaar een bespiegelende aanblik door de concentratie op zuiver landschappelijke indrukken, maar door de intensiteit van het kleurgebruik tilt ze de waarneming van de natuur uit boven een realistische weergave. Ze geeft zich schilderkunstig aan het landschap over en laat een gebied zien dat ze vooral mentaal ondergaat. Ze laat daarbij de techniek bijna een-op-een samenvallen met wat ze schildert: “Als ik water schilder, wil ik dat het liefst ook met water doen, dan is het bijna geen verf meer.”

Lida Hofstede is een kunstenaar die dichtbij zichzelf blijft en bij de mensen om haar heen. Regelmatig gaat ze met mensen uit de regio die kunstzinnig actief zijn en cliënten van stichting de Baanbreker buiten schilderen. Ze wil niet alleen iets uit het landschap halen maar ook uit de verhouding tot de mensen in haar leven. Die samenwerking vindt ze inspirerend. Ook haar persoonlijke achtergrond als dochter van een bloemenveredelaar en als echtgenote van een tuinbouwzadenspecialist komt in haar werk naar voren. “Ik heb een serie botanische tekeningen gemaakt over zaden. Het zijn tijdcapsules van het leven. Waarom ontkiemt een zaadje pas na jaren in de grond en wat gaat er in de natuur allemaal ter ziele? Ik heb in zo’n tekening ook mijn kleindochter met een gietertje opgenomen. Terwijl ik haar tekende, besefte ik dat ik daar mezelf in terugzag.”

Langzamerhand krijgt het werk van Lida Hofstede meer waardering in het professionele kunstcircuit en worden haar schilderijen geselecteerd voor tentoonstellingen in erkende kunstruimtes en musea. “Ik ben nog een beetje verbaasd over de belangstelling die er nu voor mijn werk ontstaat, maar ik merk dat ik door mijn opleiding aan de Kunstacademie Friesland, geleid door Doet Boersma, die aansluiting kan maken. Ik heb in het verleden gewerkt op de ateliers van kunstenaars als Pauline Bakker en Tineke Hoogendam en die wisselwerking met professionele kunstenaars heeft de betekenis van de schilderkunst in mijn leven veranderd.”

Eerder was het binnen haar praktijk in de zorg een noodzakelijke gezamenlijke tijdsbesteding waar ze veel plezier aan beleefde, nu kan ze in het verlengde daarvan al haar tijd er vrij aan besteden en voorrang geven aan haar kunstenaarschap.

Klik hier voor de Instagram van Lida Hofstede