Eenzaamheid

Maurits de Bruijn las het ontluisterende Rejection van Tony Tulathimutte: ‘Rejection is geen subtiel boek. Het is, meer dan alles wat ik recentelijk las, een werk van nu. De tijdsgeest vloog me om de oren, en ik kan zeggen dat die er niet florissant uitzag. Deze mozaïekroman bestudeert hoe de moderne mens haar zelfbeeld optuigt op basis van de boeken die ze leest, de Instagram-accounts die ze volgt en het online discours dat daarbij hoort, op basis van de lof en haat die ze van anderen ontvangt, en hoe de mens zich volledig kan vastdraaien in dat idee van die ‘ik’.’ 

Maurits de Bruijn tipt de film His Three Daughters die nu te streamen is via Netflix. In de film komt de ‘his’ waarnaar de titel verwijst niet in beeld: ‘Het maakt dat we nooit helemaal precies weten wie de vader is, en we ons volledig moeten berusten op de soms conflicterende beelden die de drie van hem hebben geconstrueerd. En het meest magische resultaat van deze ingreep is dat regisseur Azazel Jacobs de kijker zo een vooruitblik weet te geven van het leven waar de zussen zich vol verdriet op voorbereiden.’

Nadia de Vries bezingt de Britse kustplaats Margate door de lens van Tracey Emin’s video Why I Never Became a Dancer. ‘Als je de video zonder geluid bekijkt, heb je als kijker geen idee dat het werk over een pijnlijke jeugdherinnering gaat. Op de slotscène na bestaat het werk geheel uit beelden van Margate in de zomer: de zee die het zonlicht weerkaatst, de badgasten op de promenade, de luifels van cafés en de scharrelende meeuwen. Je ziet Margate, met andere woorden, zoals de vakantiegangers het zien. Pas wanneer je het verhaal van Emin erbij hoort krijg je een indruk van die andere werkelijkheid, die van de bewoner, voor wie het dorp geheel andere associaties heeft.’

De bruine kroeg dreigt te verdwijnen. Het CBS meldde dat er in iedere week van 2023 zo’n drie bruine cafés hun deuren voorgoed sloten. Deze tendens vormt het vertrekpunt voor ‘doesn’t last then, does it?’ – een tentoonstelling van het resort in café de Souffleur in Groningen. Adriënne van der Werf schreef een ode aan de bruine kroeg: ‘Misschien is dat wel de schoonheid van zulke plekken: herinneringen sterven met de mensen die er waren en krijgen geen plek in geschiedenisboeken of archieven. In een wereld die steeds generieker wordt, waarin steden op elkaar beginnen te lijken, waarin alles gedocumenteerd moet worden – met telefooncamera’s en Google-reviews – zijn juist de plekken die zich daaraan onttrekken van een andere orde.’

In het Stedelijk Museum Amsterdam zijn in de tentoonstelling Circulate werken te zien van 21 kunstenaars die het medium fotografie op diverse en vernieuwende manieren inzetten. Jorne Vriens gaat voor Mister Motley de komende maand in gesprek met 3 van deze makers. Vandaag is de beurt aan Robert Glas: ‘Wat ik fijn vind aan de beeldende kunst, is dat je niet bent gebonden aan bestaande formats en andere kaders. Je kunt echt vanaf het begin af aan uitzoeken wat de vorm moet zijn.’

Laure van den Hout zag de extatische film The Book of Flowers van Agnieszka Polska en werd gegrepen door parelachtige bloemknoppen en hallucinante meeldraden. Is het mogelijk om de biologische loop der dingen te veranderen, vraagt de voice-over van de film. En zo ja, wat zou daarvan de prijs zijn? Laure trekt een parallel met de onlangs verschenen film The Substance en schreef een kort essay over maakbaarheid en het hoofdpersonage dat de mens zich waant.

Berber Meindertsma bezocht Kunsthuis SYB voor de 4e Triënnale van Beetsterzwaag. De titel van de triënnale, It hûs is net ien, zette haar aan het denken over haar eigen ouderlijk huis, dat eveneens in Friesland stond, en wat het is dat een huis een (t)huis maakt. Ze gaat in gesprek met verschillende residenten van Kunsthuis SYB en reflecteert op vragen als ‘wat is een huis?’ en ‘hoe verhoudt die persoonlijke ruimte zich tot de wereld daarbuiten?’, die beladen voelen met de dagelijkse bombardementen van huizen in de oorlogen die worden gevoerd, de alsmaar stijgende huizen- en huurprijzen, en het strenger wordende asielbeleid.

Wolter de Boer verkent in dit essay aan de hand recente tentoonstelling Matthew Wong | Vincent Van Gogh: Painting as a Last Resort in het Van Gogh Museum hoe het contextualiseren van hun oeuvre aan de hand van hun mentale gezondheid en hun suïcide de beleving van het werk kleurt. Wolter bevraagt op een verfijnde manier dit soort pogingen om het gesprek over mentale gezondheid open te breken en welke rol taal daarin speelt. ‘Psychische gezondheid is mijn vak – als psycholoog probeer ik dagelijks een ruimte te scheppen waarin mensen kunnen spreken over de narigheid die zich voordoet in hun hoofden, hun relaties, hun levens. Taal is, uiteraard, essentieel in mijn werk – het is eigenlijk het enige instrument dat ik kan inzetten om me een voorstelling van iemands binnenwereld te maken.’