Deze week is An van. Dienderen te gast bij Kunst is Lang. An is filmmaker en cultuurwetenschapper, en als docent en artistiek onderzoeker verbonden aan KASK & Conservatorium in Gent. De rode draad in haar werk is het problematische idee van neutraliteit in documentaire, en de vermeende objectiviteit van technische middelen zoals de filmcamera. Haar film Lili laat zien hoe het bedrijf Kodak voor de kleurbalans van camera’s de witte huid als norm neemt, met als resultaat dat elk huidtype dat niet aan die norm voldoet een afwijking vormt en alleen met extra moeite in beeld gebracht kan worden. In de film Prism onderzoekt An samen met regisseurs Rosine Mbakam en Eléonore Yameogo de effecten en eventuele oplossingen van de scheve machtsverhouding ten opzichte van mensen van kleur in onze beeldcultuur.

Zorg en moederschap. Binnen korte tijd lijken deze thema’s overal aanwezig binnen de kunstwereld. Voor onze serie Land zonder grenzen zal schrijver en kunstenaar Mirthe Berentsen de komende maanden werken aan een serie over het systeem waar die twee samenkomen: het gezin. In haar eerste bijdrage een interview met de Duits-Britse schrijver en zelfbenoemde marxistisch feminist Sophie Lewis, die met werken als Abolish the Family (2022) en Full Surrogacy Now (2019) veel stof heeft doen opwaaien.

Welke mate van ontoegankelijkheid ervaren ouders van opgroeiende kinderen? Met kunstenaar en schrijver Mirthe Berentsen praten Maurits de Bruijn en Laure van den Hout over het ontmantelen van het kerngezin, het belang van niet-betaalde oppassen en de overlap tussen verschillende emancipatoire bewegingen. ‘Dit is geen issue van wel- en niet gezinnen, we snappen ook wel dat feminisme niet een vrouwenprobleem is. Hoe we het gezin hebben ingericht is problematisch voor ons allemaal. Dat we zelf kunnen kiezen hoe we wonen, leven en zorg verdelen, is nu vrijwel onmogelijk.’

Een gekke worsteling, is het voor Marie Reintjes: Haar sociale angst die maakt dat ze zich wil verstoppen, terwijl ze ook aandacht wil voor haar werk, haar schilderijen. Voor haar reeks Land zonder grenzen interviewt Jam van der Aa de kunstenaar over haar doeken die de uitwerking van poëtische raadsels bezitten, Maries wens niet waargenomen te willen worden en de flexibiliteit die ze in het schilderen vindt maar in het dagelijks leven soms moet ontberen.

In haar tweede tekst voor de reeks Land zonder grenzen gaat Jam in gesprek met kunstenaar Elspeth Diederix. Haar foto’s hebben Jam naar eigen zeggen meermaals laten zien hoe voor haar haar AuDHD-brein functioneert.

‘Het onvermogen of de moeilijkheid om in een systeem te passen omdat het als een te strakke jas je bewegingen belemmert, zal herkenbaar zijn voor veel neurodivergente personen. Sommige neurodivergenten vinden een ruimte, of een manier binnen een voor hun dwingende structuur, soms betreden ze een soort parallelle wereld, bijvoorbeeld de kunstwereld’, schrijft Jam van der Aa. In dit eerste artikel in haar reeks voor Land zonder grenzen gaat Jam in gesprek met kunstenaar Bo Stokkermans over hoe hij zijn weg vindt binnen de systemen van de (kunst)wereld.

Welke mate van ontoegankelijkheid ervaren mensen met een ‘lichamelijke’ beperking, mensen op leeftijd, ouders van opgroeiende kinderen en neurodivergente personen? Met Mira Thompson praten Maurits de Bruijn en Laure van den Hout over het belang van representatie, het vinden van woorden waar nog niet veel taal voor is, en actief werken aan een inclusievere en representatievere (kunst)wereld. ‘Ik kan er niet omheen dat anderen weten dat ik een beperking heb. Ik moet me er altijd toe verhouden, ook al heb ik daar niet altijd behoefte aan. Daar gaat ook veel van mijn werk over, over de blik en de betekenis en interpretaties die aan mensen met handicaps worden toegekend.’

Achter de schermen zijn we druk bezig met nieuwe opnames voor Kunst is Lang – het wachten is dus bijna voorbij! In de tussentijd hoor je afleveringen die wij vanuit de redactie graag nog eens met je delen. Deze week hoor je de keuze van hoofdredacteur Laure van den Hout, voor de aflevering met Nastaran Razawi Khorasani.

‘Ik word zelf steeds normaler, maar mijn werk wordt steeds gekker’, vertelt Marja van Putten als Alex de Vries bij haar op atelierbezoek gaat. Als schilder werkte Marja jarenlang met een systeem waarmee ze haar doeken opbouwde met negen vakken die ze indeelt in drie basiskleuren: rood, groen en wit, en contrasten zoals binnen en buiten, hard en zacht. Geen systeem om het systeem, maar een houvast om haar composities dynamisch te maken. Drie jaar geleden gooide Marja het roer om en begon aan haar 2D-werken onder de noemer FemmeBRUT: textiele sculpturen van een groep gestalten met uiteenlopende achtergronden en karakters.

In de nieuwe reeks Land zonder grenzen onderzoekt en belicht Mister Motley samen met vier verschillende ervaringsdeskundige auteurs vier facetten van ontoegankelijkheid in het kunstenveld.