Rituelen

Deze zomer slaan Mister Motley en Into the Great Wide Open wederom de handen ineen, door het onderzoek van kunstenaars Sjoerd Willem Bosch en Sijas de Groot te publiceren. Zij verbleven de afgelopen maanden meermaals op Vlieland voor hun nieuwe werk Lutinelijn, dat zij zullen presenteren binnen het kunstprogramma van Into The Great Wide Open (28 t/m 31 augustus). Deze installatie verbindt het maritieme erfgoed van het gezonken goudschip de Lutine (1799) met het landschap van Vlieland. Verspreid over het eiland en het festivalterrein markeren vier objecten en verhalen de historische navigatielijn. In hun gezamenlijke verkenning van traagheid, herinnering en oriëntatie onderzoeken Sijas en Sjoerd hoe het civiele baken dat ooit de plek van de Lutine markeerde, een nieuwe rol kan krijgen in het Waddengebied. In twee bijdragen nemen zij de lezer mee in hun proces, langs erfgoed, tijdens wandelingen en een verlangen naar het idee van thuiskomen op een eiland. Vandaag publiceren we het tweede deel.

Over drie weken is Kunst is Lang terug met gloednieuwe afleveringen! Tot die tijd kiezen bestuursleden van Mister Motley opnames uit het archief die ze opnieuw onder de aandacht willen brengen.

Deze week hoor je de opname die we vrijdag 28 maart maakten voor een live publiek, op Art Rotterdam. Jesse Fischer schoof aan om te praten over zijn grote olieverfschilderijen, waarop personages – vaak half ontbloot – verwikkeld zijn in wonderlijke scènes van macht en onderdanigheid. De jonge vrouw die gehuld in een wit laken en op sportsokken rondsluipt als een gans, de twee vrouwen die te rade gaan bij een driekoppig standbeeld in een parkje, of het groepje jongeren dat een naakte, geblinddoekte jongeman op handen en knieën laat rondkruipen, versierd met bloeiende takken en een dierenstaart: ze zoeken allemaal naar nieuwe, betekenisvolle rituelen.

Katinka van Gorkum schreef een cyclisch essay naar aanleiding van de praktijk van ontwerpstudio MAISON the FAUX. In hun tentoonstelling GLAMPUSS bij Das Leben am Haverkamp spelen ze met de figuur van Krampus, een demonisch wezen uit de Alpinistische folklore. Dat resulteert in een installatie waarin Krampus een remake krijgt geïnspireerd op beelden van de in bontjassen gehulde Olsen Twins. In de installatie onderzoekt MAISON the FAUX paganistische symbolen en rituelen: hoe deze eerst door het christendom werden geassimileerd en hoe deze nu worden opgeslokt door het kapitalisme als semi-spirituele handelswaar.

Berber Meindertsma bezocht Kunsthuis SYB voor de 4e Triënnale van Beetsterzwaag. De titel van de triënnale, It hûs is net ien, zette haar aan het denken over haar eigen ouderlijk huis, dat eveneens in Friesland stond, en wat het is dat een huis een (t)huis maakt. Ze gaat in gesprek met verschillende residenten van Kunsthuis SYB en reflecteert op vragen als ‘wat is een huis?’ en ‘hoe verhoudt die persoonlijke ruimte zich tot de wereld daarbuiten?’, die beladen voelen met de dagelijkse bombardementen van huizen in de oorlogen die worden gevoerd, de alsmaar stijgende huizen- en huurprijzen, en het strenger wordende asielbeleid.

Het teken- en schilderwerk van Fiona Lutjenhuis staat bol van de religieuze symbolen, wervelende patronen en menselijke gedaantes, die soms tot in detail zijn uitgewerkt en soms zijn beperkt tot de vorm van een geest of silhouet. Ze lijken altijd te gaan over onze dagelijkse materiële wereld, in relatie tot een bovennatuurlijke geestelijke wereld.

Teilen met blauw water, gekleurd door Reckitt’s Crown Blue Squares. Intens blauw poeder samengeperst tot kleine blokjes, gemaakt om grauwe was optisch witter te maken. Ze vormen het middelpunt van de installatie die Kevin Osepa bij Buro Stedelijk maakte. Sifra Coulet schrijft: ‘Ik vraag me af hoe dit wasproduct is verworden tot spiritueel reinigingsmiddel. Heeft die specifieke functie van het optisch wit maken van textiel daar ook iets mee te maken? Schoon en puur en blank en wit. Het zijn associaties die zeker het afgelopen decennium onder invloed van het dekoloniale denken terecht bevraagd worden.’

Roxane Soudagar interviewde Peng Zhang, één van de genomineerde van de kunstprijs De Scheffer. Naar aanleiding daarvan is zijn werk nu te zien in het Dordrechts Museum. Een gesprek over werken met wat voor handen is: houtskool, de grond onder onze voeten, de verschillen tussen zijn geboortedorp in China en de plekken in Nederland waar hij verblijft. ‘Ik zie mijn werk als de lijm die al die leefstijlen bijeenhoudt.’

In het Noordbrabants Museum is onder de noemer ‘Brabantse Nieuwe’ het beeldend werk van Sarah Neutkens te zien. Neutkens is gefascineerd door het moment: ze legt ogenblikken vast voordat deze verdwijnen. Puck Kroon bezoekt haar tentoonstelling Niets is ooit altijd en wordt eraan herinnerd hoe niets ooit hetzelfde is.

Bij Upstream Gallery is de solotentoonstelling Guardians van Frank Ammerlaan te zien. ‘Lang niet alle betekenis is direct afleesbaar van een werk, maar dat hoeft ook niet’, schrijft Gerrit Willems erover. ‘Je hoeft niet te weten dat lood is ontstaan uit uranium en ons nu beschermt tegen radioactieve straling, en dus beschermt tegen ‘zijn voormalige zelf’.’ Maar bij wie goed kijkt, komt er vanzelf iets binnen van wat in de materie besloten ligt.