Institutioneel

Iedere bezoeker van Marina Abramović in het Stedelijk Museum Amsterdam kan zich tegoed doen aan de greatest hits van de grand dame van de performancekunst. Ook Maurits de Bruijn raakt opnieuw begeesterd door klassiekers als The Lovers: The Great Wall, Balkan Baroque, Relation in Time en The Artist is Present. En toch wringt er iets, tijdens zijn bezoek. 

De Peruaanse kunstenaar Arturo Kameya heeft het huis van Marres omgebouwd tot een hotel waar de geesten van de mislukte staat Peru hun intrek hebben genomen. Bezoekers treffen allerlei scènes aan, zoals een badhuis dat zich voordoet als restaurant, een bierfontein en een bovenkamer met mechanische vissen. Het interieur vormt een allegorie van de Peruaanse staat. Het weerspiegelt een schijnwereld waarin de waarheid minder belangrijk is dan wat uit pure noodzaak wordt opgeroepen. Marres-directeur Valentijn Byvanck ging voorafgaand aan het installeren van het werk met Arturo en zijn partner Claudia, die ook meewerkte aan de tentoonstelling, in gesprek. 

‘Don’t go breaking my heart’, ‘every summer every winter’, ‘idk whats going on but its alot’. Laure van den Hout werd geraakt door flarden tekst op een Berlijns metrostation. Eenmaal thuis probeert ze de herkomst ervan te achterhalen.

Ook veel vrouwen kochten kunst in de zeventiende eeuw, blijkt uit recent onderzoek. Dit weerspreekt de algemene aanname dat kunst in die tijd alleen dóór en vóór mannen werd gemaakt. En suggereert indirect dat sommige kunstwerken achteraf te makkelijk zijn geseksualiseerd. Is dat een bevrijding voor ons nu, vraagt Daan Borrel zich af. ‘Er ontstaat veel ruimte als je de male gaze niet meer zo serieus neemt.’

In een droom komt een vrouw met lang bruin haar en een groen gewaad zwijgend bij Romy Day Winkel in de kamer op de grond zitten. Is het Leonora Carrington, de surrealistische schilder en schrijver, of is het haar onderbewuste dat de obsessie met Carrington weerspiegelt?

Tom Jansen Klomp bezoekt Museum Arnhem waar de tentoonstelling Kunst in het derde rijk – verleiding en afleiding te zien is: een verzameling schilderijen en beeldhouwwerken die in de jaren 1930 en 1940 van de vorige eeuw bij de Große Deutsche Kunstaustellungen in München werden gepresenteerd als meesterwerken uit nationaalsocialistisch Duitsland. Op zaal raakt Tom in gesprek met een tweetal bezoekers over de morele dilemma’s die de werken in deze tentoonstelling oproepen. ‘Mogen we deze schilderijen mooi vinden, en kunnen we deze schilderijen zelfs mooi vinden?’

Samen met kunstenaar Mounir Eddib bezoekt Arent Boon het Emile van Dorenmuseum in het Vlaamse Genk, in het bijzonder voor de tentoonstelling Knappe koppen. Ze waarderen de landschappen van Van Doren en zijn onder de indruk van een installatie van Öznur Özturk. Toch vragen ze zich ook af: welke ‘knappe koppen’ zou dit museum nog meer kunnen tonen?

‘Ik vind dit zo vet aan deze tijd. Dat de vrouw op andere manier wordt neergezet in kunst. Dat het niet meer alleen de schreeuwende hysterie is, of alleen maar een lekker wijf. De vrouw is veel diverser, gelaagder, de méns is veel diverser […].’ Samen met theatermaker Nina Spijkers bezoekt Lisanne van Sadelhoff de tentoonstelling Hot Flowers, Warm Fingers van Pauline Curnier Jardin, die voorbij gaat aan stereotypering.

’Elk kunstwerk laat een sprankje van een mens zien, van landen, een bevolkingsgroep, een subcultuur, een (soms te weinig gehoorde) proteststem.’ Samen met OSCAM-directeur Marian Duff bekijkt Lisanne van Sadelhoff 145 kunstwerken van veelal jonge Afrikaanse makers.